چین با نام رسمی جمهوری خلق چین (به چینی: 中华人民共和国)، پرجمعیت‌ترین کشور دنیا با بیش از ۱٫۳ میلیارد نفر سکنه‌است. این کشور که در شرق قاره آسیا واقع شده توسط حزب کمونیست چین در قالب نظام تک‌حزبی اداره میشود.[۱] این حزب بر ۲۲ استان، ۵ منطقهٔ خودمختار، ۴ شهر با مدیریت مستقیم (پکن، تیانجین، شانگهای و چونگ‌کینگ) و ۲ منطقهٔ اداری ویژهٔ بسیار خودمختار ِ هنگ کنگ و ماکائو حکومت می‌کند. پایتخت کشور پکن است.
جمهوری خلق چین با حدود ۹٫۶ میلیون کیلومتر مربع سومین یا چهارمین کشور وسیع دنیا و دومین کشور بزرگ دنیا از نظر وسعت خاکی (بدون احتساب آبهای داخلی) است.[۲]
چین چشم‌انداز طبیعی متنوعی دارد، از استپ‌های جنگلی و بیابان‌هایی چون گبی و تکله‌مکان در ناحیهٔ خشک شمالی نزدیک به مغولستان و سیبری ِ روسیه گرفته تا جنگل‌های زیرگرمسیری در سرزمین‌های مرطوب جنوبی نزدیک به ویتنام، لائوس و برمه. مناطق غربی کشور ناهموار است و رشته‌کوه‌های هیمالیا و تیان شان مرز طبیعی آن را با هند و آسیای میانه ترسیم می‌کنند. در مقابل، نواحی شرقی این کشور کم‌ارتفاع است و با ساحلی به طول ۱۴٫۵۰۰ کیلومترمربع در جنوب شرقی با دریای جنوب چین و در شرق با دریای شرق چین همسایه‌است که در سوی دیگرش تایوان، کره و ژاپن قرار گرفته‌اند.
تمدن چین باستان یکی از کهن‌ترین تمدن‌های تاریخ است که در سواحل حاصل‌خیز رود زرد که در دشت شمال چین جاری‌ست شکوفا شد.[۳] نظام سیاسی چین بیش از ۶ هزار سال مبتنی بر سلطنت مطلقهٔ موروثی بود. نخستین دودمان پادشاهی این کشور دودمان شیا در حدود ۲ هزار سال پ. م بود. اما نخستین حکومتی که چین را متحد کرد دودمان چه‌این در ۲۲۱ پ. م بود. آخرین دودمان پادشاهی این کشور هم چینگ بود که در ۱۹۱۱ با تشکیل جمهوری چین به رهبری کومینتانگ حزب ملی چین، نابود شد. چین در نیمهٔ اول سدهٔ بیستم میلادی در دریایی از اختلافات و جنگ‌های داخلی غوطه‌ور بود که کشور را به دو اردوگاه سیاسی عمده تقسیم کرده بود؛ کومینتانگ و حزب کمونیست چین. مخاصمات اصلی در ۱۹۴۹ با پیروزی کمونیستها در جنگ داخلی و تأسیس جمهوری خلق چین در سرزمین اصلی پایان یافت. جمهوری چین به رهبری کومینتانگ پایتخت خود را به تایپه در تایوان منتقل کرد و حکومت آن امروزه به تایوان، کینمن، ماتسو و چند جزیره دوردست دیگر محدود شده‌است. از آن هنگام جمهوری خلق چین و جمهوری چین درگیر اختلافات سیاسی شدیدی با یکدیگر در مورد حق حاکمیت و وضعیت سیاسی تایوان بوده‌اند.
از هنگام اجرای اصلاحات اقتصادی در چین برای پی‌ریزی یک اقتصاد مدرن، چین یکی از سریع‌ترین رشدهای اقتصادی دنیا را داشته‌است. این کشور هم‌اکنون بزرگترین صادرکننده و دومین واردکنندهٔ بزرگ کالا است و دومین اقتصاد بزرگ دنیا بر پایهٔ تولید ناخالص داخلی را در اختیار دارد.[۴] چین عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و سازمان‌های چندجانبه‌ای همچون سازمان تجارت جهانی، اپک، سازمان همکاری شانگهای و گروه ۲۰ است.[۵] چین به عنوان کشوری دارای سلاح هسته‌ای از بزرگترین ارتش دائمی دنیا و دومین بودجه دفاعی بزرگ دنیا برخوردار است. چین همچنین از سوی برخی از دانشگاهیان، تحلیل‌گران نظامی، اقتصادی و سیاسی یک ابرقدرت بالقوه لقب گرفته‌است.[۶][۷][۸]
محتویات
۱ ریشه‌نام
۲ تاریخ
۲.۱ خیزش چینیان ضد سلطه مغول
۲.۲ چین نوین
۳ سیاست
۳.۱ قانون اساسی
۳.۲ مجلس ملی نمایندگان خلق
۳.۳ نظام همکاری چندحزبی و مشورت سیاسی
۴ اقتصاد
۵ روابط خارجی
۶ تقسیمات کشوری
۷ جغرافیا
۸ مردم
۸.۱ دین
۹ سیاست محدودیت تعداد فرزندان
۱۰ رادیو بین‌المللی چین
۱۰.۱ بخش فارسی
۱۱ زبان
۱۲ نیروهای مسلح
۱۳ جستارهای وابسته
۱۴ منابع
۱۵ پیوند به بیرون
ریشه‌نام
چین کلمه‌ای فارسی است و China نیز از همین کلمه مشتق شده و در قرن ۱۳ام میلادی توسط مارکو پولو در اروپا رواج پیدا کرده است.[۹][۱۰] نام چین در زبان فارسی نیز از کلمه سانسکریت چینا (चीन) آمده است[۱۱] که به عنوان نامی برای این کشور در ۱۵۰ میلادی به کار رفته است.[۱۲]
تاریخ
چین تاریخ کهنی دارد. گاهی به گونه یکپارچه و گاهی به مانند چند کشور جدا از هم بوده‌است. چینی ها صدها سال پیش از اروپائیان دستگاه چاپ را اختراع کرده بودند و سال ها پیش از اروپائیان بر روی کاغذ می نوشتند. در واقع، می توان گفت که چینی ها نتوانستند از ظرفیت تمدن ساز کاغذ و چاپ استفاده کنند چون آنها کاربرد متناسب این فناوری ها را به کار نبردند.[۱۳] همواره همسایگان به این سرزمین می‌تاخته‌اند و از آن دسته مغولها بودند که در روزگار چنگیز خان چین را تصرف کردند.
خیزش چینیان ضد سلطه مغول
«ژو یووان زانگ» یک روستایی و کشاورز ساده بود که چین را بار دیگر متحد کرد و سلسله پادشاهی مغولها را در چین منقرض ساخت و آنها را به دشت «گبی»: همانجایی که آمده بودند فراری داد، وی در ۲۰ دسامبر سال ۱۳۹۸ میلادی درگذشت. ژو (زو) هنگام مرگ ۷۰ساله بود. پدر ژو او را در جوانی از کار کشاورزی بازگرفت و به مدرسه آموزش روحانیون بودایی فرستاد و روحانی شد و در این سمت اطلاعات وسیعی از عدم رضایت مردم از دولت مغولی چین (سلسله یووان) بدست آورد. سپس دسته یی از کشاورزان و مردم عادی چین را با خود همراه کرد و انقلاب بزرگی به راه انداخت که به انقلاب کلاه قرمزها (دستار قرمزها) معروف شد. او می‌دانست که اربابان حامی پادشاه هستند. بنابراین، نخست به تضعیف و از میان بردن آنان پرداخت و در سال ۱۳۶۸ شهر پکن را به آسانی تسخیر کرد. سپس شاهزادگان ایالت‌ها را عزل و زندانی و وحدت چین را بار دیگر تامین کرد. وی تا آخرین لحظه عمر از غم مردم عادی و کشاورزان فارغ نبود و برای نویسندگان و اهل فرهنگ و ادب، حتی آنان که روش وی را نمی‌پسندیدند حقوق ماهانه برقرار کرده بود تا به کار خود در هر گوشه یی که بخواهند (منزل) ادامه دهند. ژو برای حفظ وحدت چین، یک شبکه سراسری اطلاعاتی مرکب از ماموران مخفی ایجاد کرده بود تا او را از هر گونه مخالفت و دشمنی و توطئه آگاه گردانند. ژو پس از شناخت مخالفان می‌کوشید که آنان را قانع کند تا دست از مخالفت بردارند. فرمول «تبدیل دشمن به مخالف، و مخالف به ناراضی، و ناراضی به بی اعتنا (خنثی - بی طرف)» از اوست که اینک در سراسر جهان به کار بسته میشود و دولت‌ها به جای مجازات سخت، مخالفان خود را طبق این فرمول، آرام و خنثی می‌کنند بدون این که انعکاسی داشته باشد و در افراد تولید مقاومت کند.[نیازمند منبع]
چین نوین
روند تاریخی شکل گیری کشور چین.
سون یات سن «پدر چین مدرن» سیاست‌مدار و رهبرانقلابی چین در براندازی دودمان چینگ در انقلاب سال ۱۹۱۱ بود. در اوایل سال ۱۹۱۱ نیروهای انقلابی به رهبری سون یات سن بر امپراتوری منچو پیروز شدند.
رژیم چین پس از انقلاب مردمی از پادشاهی به جمهوری بازساخته شد. وقتی جمهوری چین در سال ۱۹۱۲ تأسیس شد سون یات سن اولین رئیس جمهور چین شد. او بعداً هم حزب ملی چین کومینتانگ را تأسیس کرد و تا سال ۱۹۲۱ رهبر این حزب بود. سون یات سن در سال ۱۹۲۱ در گذشت.
حزب کمونیست چین در سال ۱۹۲۱ میلادی تأسیس شد. از سال ۱۹۲۱ مبارزات سخت مردم چین را رهبری می‌کرد و در نتیجه جمهوری خلق چین را در سال ۱۹۴۹ تأسیس نمود. آنگاه ژاپنیها بر این سرزمین تاختند. با پایان جنگ جهانی دوم تازش ژاپنیها ایستانده شد ولی جنگ داخلی میان هواداران ژنرال چیانگ کای شک و مائو تسه تونگ بالا گرفت که سرانجام به پیروزی هواداران حزب کمونیست چین انجامید و از آن پس چین به گونهٔ کمونیستی تا به امروز گردانده میشود و هواداران چیان کایچک نیز که ملی‌ها بودند به جزیره تایوان گریختند و تا به امروز به ایستادگی دربرابر فشار جمهوری خلق چین ادامه داده‌اند.
از سال ۱۹۵۶، حزب کمونیست چین به دلیل فقدان تجربه کافی در جریان رهبری اقتصادی و نوسازی چین اشتباهاتی مرتکب شد. به تبع آن مبارزه قدرت (انقلاب فرهنگی چین) در سالهای ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۶ در حزب کمونیست چین شروع شد. چهره‌های میانه رو حزب اخراج شدند. پس از پایان انقلاب فرهنگی چین در اکتبر سال ۱۹۷۶، چین به دوره نوین توسعه تاریخی وارد شد.
از آغاز سال ۱۹۷۹ حزب کمونیست چین سیاستهای اصلاحات و درهای باز را که تنگ شیائوپنگ مطرح کرد به اجرا گذارد. پس از اجرای سیاستهای اصلاحات و درهای باز به این طرف، توسعه اقتصاد ملی و اجتماعی چین به دستآورده‌های چشمگیری نائل آمده‌است. چهره کشور دستخوش تغییرات تکان دهنده شد. این دوران از لحاظ وضعیت بهترین زمان پس از تأسیس جمهوری خلق و بهترین دوره برای مردم به لحاظ تامین منافع آنان به شمار می‌رودنیاز به منبع.
سیاست
جمهوری خلق چین یک کشور سوسیالیستی است. نظام سوسیالیسم نظام اصلی جمهوری خلق چین است
اعتراضات میدان تیان‌آن‌من (۱۹۸۹ میلادی)
چین از سال ۱۹۹۶ عضو پیمان امنیتی سازمان همکاری شانگهای میباشد. سازمان همکاری شانگهای از دل رقابت قدرت‌های بزرگ برسر منطقه ژئوپلیتیک آسیای میانه ظهور کرد.
قانون اساسی
LinShanDaFo.jpg
پس از تأسیس جمهوری خلق چین در اول اکتبر سال ۱۹۴۹، چهار قانون اساسی در سالهای ۱۹۵۴، ۱۹۷۵، ۱۹۷۸ و ۱۹۸۲ جداگانه در جمهوری خلق چین تنظیم و صادر شد.
چهارمین قانون اساسی جمهوری خلق چین یعنی قانون اساسی فعلی در چهارم دسامبر سال ۱۹۸۲ در مجلس ملی نمایندگان خلق چین به تصویب رسیده و صادر شد. این قانون ضمن ادامه وتوسعه اصول اساسی قانون اساسی سال ۱۹۵۴، با توجه به جمع‌بندی تجربیات توسعه سوسیالیستی چین و جذب تجربیات بین‌المللی در این زمینه، یک قانون اصلی دارای ویژگیهای چین و منطبق با نیاز ساختار مدرنیزاسیون سوسیالیستی چین محسوب میشود. در این قانون به طور مشخص نظامهای سیاسی و اقتصادی جمهوری خلق چین، حقوق و وظایف اتباع تأسیس ارگانهای دولتی و چهارچوب ماموریت و وظایف اصلی کشور در آینده قید شده‌است. ویژگیهای اساسی این قانون قید نظام و وظایف اصلی چین، تشخیص چهاراصل اساسی و رهنمود اساسی اصلاحات و درهای باز است. در این قانون قید شده‌است که مردم تمام ملتهای و سازمان‌های سراسر کشور باید طبق قانون اساسی فعالیت کرده وهیچ سازمان یا شخصی حق تخطی و نقض قانون اساسی و قوانین دیگر را ندارد.
این قانون به پنج بخش مقدمه، برنامه اساسی، حقوق و وظایف اساسی اتباع، ارگانهای دولتی، پرچم ملی، نشانه ملی و پایتخت تقسیم شده و شامل ۴ فصل و ۱۳۸ ماده‌است. چین پس ازصدور این قانون چهار بار در آن تجدید نظر کرده‌است.
مجلس ملی نمایندگان خلق
نظام مجلس ملی نمایندگان خلق نظام اصلی سیاسی چین بوده و شکل سازمانی قدرت سیاسی جمهوری دموکراتیک خلق چین و نظام دولتی چین به شمار می‌رود. مجلس ملی نمایندگان خلق چین متفاوت با پارلمان نظام تفکیک و توازن سه قوا است. مجلس ملی نمایندگان خلق چین براساس قانون اساسی به عنوان عالی‌ترین مرجع قدرت کشور تعیین شده‌است. هر تبعه چینی از ۱۸ سالگی حق انتخاب کردن و انتخاب شدن به عنوان نماینده مجلس ملی را دارد. مجلس ملی نمایندگان خلق چین در حال حاضر ۲۹۸۷ نفر عضو دارد. در چین، در مجالس سطوح مختلف مردم درمیان نمایندگان، نمایندگان مجلس در سطوح شهرستانها و روستاها با انتخابات مستقیم برگزیده می‌شوند و نمایندگان سطوح بالاتر از طریق انتخابات غیر مستقم انتخاب می‌گردد. مجلس ملی نمایندگان خلق سراسری مرکب از نمایندگان منتخب استان‌ها، مناطق خودمختار، شهرهای تابع مرکز و ارتش است. دوره ماموریت مجلس ملی سطوح مختلف ۵ سال است و سالانه یک اجلاس عمومی بر‌گزار میشود.
در اجلاس سالانه مجلس ملی نمایندگان خلق چین، نمایندگان ضمن استماع گزارش کار دولتی و گزارشهای مهم دیگر، به بررسی و رسیدگی آنها پرداخته و قطعنامه‌های مربوط را به تصویب می‌رسانند. در زمانی که کنفرانس تشکیل جلسه نمی‌دهد کمیسیون دائمی مجلس ملی نمایندگان خلق، ارگان دائمی مجلس ملی نمایندگان سطوح مختلف اختیارات محوله از سوی مجلس ملی را اجرا می‌کند. برای نمونه قدرت کمیسیون دائمی مجلس ملی عبارت است از تشریح قانون اساسی، نظارت بر اجرای قانون اساسی، تنظیم و اصلاح قوانین به غیر از قوانین تنظیم شده توسط اجلاس عمومی مجلس ملی و مسئولیت پذیری در برابر مجلس ملی و تسلیم گزارش کار به مجلس ملی و غیره. قدرت اساسی مجلس ملی شامل حق قانونگذاری، حق نظارت، حق تصمیم گیری در باره امور بزرگ و نصب و عزل پرسنل است. در چین تنظیم برنامه‌های توسعه اقتصاد ملی و اجتماعی راهبرد مهمی برای مساعدت به پیشرفت اجتماعی چین محسوب میشود. ولی این برنامه‌ها تنها در صورت تصویب در مجلس ملی نمایندگان خلق سراسری اعتبار حقوقی می‌گیرد. در قانون چین قید شده‌است که رهبران عمده چین از جمله رییس جمهورو رییس کمیته دائمی مجلس ملی باید به مجلس ملی نمایندگان خلق معرفی و از طریق انتخاب برگزیده شوند. نخست وزیر شورای دولتی و وزیران وزارتهای مخلتف نیز باید به مجلس ملی نمایندگان خلق معرفی و سپس منصوب شوند. مجلس ملی نمایندگاه خلق سراسری نیز می‌تواند از طریق تشریفات طرح پیشنهادی عزل رهبران منتخب وتعیین شده از جمله رییس کمیته دائمی مجلس ملی نمایندگان سراسری، رییس جمهور و نخست وزیر را عنوان کرد.
نظام همکاری چندحزبی و مشورت سیاسی
سرباز چینی در میدان تیان‌آن‌من
نظام همکاری چند حزبی و مشورت سیاسی به رهبری حزب کمونیست چین نظام سیاسی اصلی چین محسوب میشود. چین کشوری چند حزبی است. بغیر از حزب کمونیست، ۸ حزب دموکراتیک در این کشور وجود دارد که قبل از ایجاد جمهوری خلق چین به وجود آمده و در زمینه سیاسی طرفدار رهبری حزب کمونیست است و این انتخاب تاریخی را آنان در جریان همکاری طولانی و مبارزات مشترک به اتفاق حزب کمونیست چین انجام داده‌اند. حزب کمونیست چین و دیگر احزاب دموکراتیک باید طبق قانون اساسی فعالیت کنند. احزاب دموکراتیک از لحاظ سازماندهی مستقل بوده واز آزادی سیاسی، استقلال تشکیلاتی برابری حقوقی در چهارچوب مقررات در قانون اساسی بهرمند هستند. رهنمود اساسی همکاری حزب کمونیست چین با احزاب دموکراتیک دیگر " همزیستی دراز مدت، نظارت متقابل، نشان صداقت و شفافیت متقابل و مشارکت در افتخارات و مشکلات یکدیگر است.
احزاب و گروههای دموکراتیک چین احزاب اپوزاسیون و یا حزب مخالف نیست، بلکه احزابی هستند که در امور سیاسی و دولتی مشارکت دارد. مضامین اساسی مشارکت احزاب و گروههای دموکراتیک درامور سیاسی و دولتی عبارت است از مشارکت در مشورتهای مرتبط با راهنمودهای مهم کشور و نامزدهای رهبری کشور، شرکت در مدیریت امور کشور و اجرای رهنمودهای، سیاستها، قوانین و مقرارت کشور.
حزب کمونیست چین پیش از اتخاذ تدابیر بزرگ و تصمیم گیری در باره امور مهم و بزرگ مربوط به امور ملی و زندگی مردم ضمن مشورت گسترده با احزاب دموکراتیک و شخصیتهای بی طرف نظریات وپیشنهادهای آنان را استماع می‌کند و بعد تصمیم می‌گیرد. احزاب دموکراتیک و شخصیتهای غیر حزبی درمجلس ملی نمایندگان خلق و کمیته دائمی این مجلس، کمیسیون ویژه دائمی مجلس و در مجالس محلس نمایندگانی درصد تناسب دارند تا به این شکل بتوانند بهتر در رایزنی‌های سیاسی مشارکت کرده و نقش نظارتی خود را به خوبی ایفا کنند. این احزاب در کنفرانس مشورت سیاسی خلق چین نیز ایفای نقش می‌کنند و اعضای خود را برای کادر رهبری و ارگانهای دادگستری سطوح مختلف نامزد می‌کنند.
اشکال عمده همکاری چند حزبی و مشورت سیاسی به شرح زیر است: اول کنفرانس مشورت سیاسی خلق، کنفرانس مشورت سیاسی خلق محل مهم مشارکت احزاب دموکراتیک، گروههای مردمی و نمایندگان محافل مختلف در امور سیاسی و دولتی و مشورت و بررسی آن محسوب میشود. دوم نشست‌های کمیته مرکزی حزب کمونیست و کمیته حزبی مناطق مختلف. در این نشست‌ها ضمن اطلاع رسانی درباره مهمترین مسائل درباره رهنمودها و سیاستهای مهم، نامزدهای رهبری دولت کشور و دولتهای محلی، نمایندگان مجلس ملی و اعضای کنفرانس مشورت سیاسی خلق با احزاب دموکراتیک مشورت میشود تا نظرات و پیشنهادهای آنان را استماع گردد. سوم مشارکت نمایندگان احزاب دموکراتیک به عنوان نمایندگان مردم در مجالس سطوح مختلف نمایندگان خلق در امور سیاسی و دولتی و ایفای نقش نظارتی. چهارم اینکه اعضای احزاب دموکراتیک به پستهای رهبری شورای دولتی و وزارتها و دولتهای بالاتر از شهرستانها و ادارات مربوطه معرفی می‌شوند. پنجم اینکه اعضای احزاب دموکراتیک واجد شرایط به عنوان رهبران ادارات دادستانی و دادرسی معرفی می‌گردد.
اقتصاد
قطار مغناطیسی شانگهای
نوشتار اصلی: اقتصاد چین
حجم اقتصاد چین ($ ۱۲٬۳۸۰٬۰۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰) در حال حاضر چین دوّمین کشور در اقتصاد جهان است که پیشبینی میشود در آینده‌ای نه چندان دور با همین روند آمریکا را پشت سر نهاده و مقام اول را کسب کند.[۱] چنانچه رشد کنونی اقتصادی چین همچنان ادامه یابد، چین از نظر اقتصادی، در حال رسیدن به آمریکا یعنی بزرگترین اقتصاد جهان است و باید خود را برای مقابله با پی آمدهای سیاسی و اقتصادی این موضوع آماده کند. این امر موجب نگرانی‌های عمده سیاسی خواهد شد زیرا این کشور بصورت نیروی بمراتب قوی‌تری در منطقه در آمده. بیش از ۵۰ ٪ مردم چین کشاورزند. صنعتگران ۲۴٪ و کارمندان و بازرگانان۲۶ ٪ نیروی کار فعال این کشور را تشکیل می‌دهند.
روابط خارجی
نوشتار اصلی: روابط خارجی چین
کشور چین، به عنوان یکی از قطبهای اقتصادی و سیاسی بزرگ، نقش تعیین کننده‌ای سطح جهانی و بویژه در معادلات سیاسی منطقه شرق آسیا دارد. از نظر سیاسی، این کشور روابط استراتژیک ویژه‌ای با روسیه، هند[نیازمند منبع]، کره شمالی و ایران دارد.
تقسیمات کشوری
نوشتار اصلی: فهرست شهرهای چین
کشور جمهوری خلق چین از ۲۲ استان تشکیل شده‌است. علاوه بر آن چین، مدعی مالکیت تایوان به عنوان یکی از استانهای خود است. فهرست استانهای چین:
نقشه استان‌ها و مناطق خودگردان چین.
[نمایش]
ن
ب
و
تقسیمات کشوری چین
جغرافیا
نوشتار اصلی: جغرافیای چین
کلانشهر شانگهای از قطبهای اصلی اقتصاد و تجارت چین است.
کشور چین در منطقه شرق آسیا قرار گرفته‌است و مساحت آن بیش از ۹٬۵۹۶٬۰۰۰ کیلومتر مربع است که به این ترتیب بعد از روسیه، دومین کشور پهناور آسیا به شمار می‌آید. چین دارای مرز زمینی با ۱۴ کشور است. این کشور همچنین از سمت شرق و جنوب با دریای چین شرقی، خلیج کره، دریای زرد، و دیگر آبهای آزاد احاطه شده‌است.
مرز با کشورها:افغانستان ۷۶ کیلومتر، بوتان ۴۷۰ کیلومتر، برمه ۲۱۸۵ کیلومتر، هند ۳۳۸۰ کیلومتر، قزاقستان ۱، ۵۳۳ کیلومتر، کره شمالی ۱، ۴۱۶ کیلومتر، قرقیزستان ۸۵۸ کیلومتر، لائوس ۴۲۳کیلومتر، مغولستان ۴، ۶۷۷ کیلومتر، نپال ۱، ۲۳۶ کیلومتر، پاکستان ۵۲۳ کیلومتر، روسیه (شمال شرقی) کیلومتر ۳، ۶۰۵، روسیه (شمال غربی) ۴۰ کیلومتر، تاجیکستان ۴۱۴ کیلومتر، ویتنام ۱، ۲۸۱ کیلومتر.
مرز با نواحی:هنگ کنگ ۳۰ کیلومتر، ماکائو ۰٫۳۴ کیلومتر.
آب و هوای این کشور بسیار متنوع میباشد از مناطق گرمسیر و بارانی در جنوب تا بسیار سردسیر شمال را شامل میشود. طوفان‌های موسمی (در حدود ۵ مورد در سال) در امتداد سواحل جنوبی و شرقی، سیل‌های مخرب، سونامی، زلزله، رانش زمین و خشکسالی از بلایای طبیعی منطقه چین هستند.
شهرهای اصلی جمهوری خلق چین
شانگهای
شانگهای
هنگ کنگ
هنگ کنگ
گوانگ‌ژو
گوانگ‌ژو
شن‌ژن
شن‌ژن
رتبه شهرها استان یا فرمانداری جمعیت شهری جمعیت استانی منطقه
نمایش
بحث
ویرایش
پکن
تیانجین
تیانجین
چونگ‌کینگ
چونگ‌کینگ
نانجینگ
نانجینگ
۱ شانگهای فرمانداری شانگهای ۹٬۴۹۵٬۷۰۱ ۱۸٬۵۴۲٬۲۰۰ شرق
۲ پکن فرمانداری پکن ۷٬۲۹۶٬۹۶۲ ۱۷٬۴۳۰٬۰۰۰ شمال
۳ هنگ کنگ هنگ کنگ ۶٬۹۸۵٬۲۰۰ ۶٬۹۸۵٬۲۰۰ جنوب
۴ تیانجین فرمانداری تیانجین ۵٬۰۶۶٬۱۲۹ ۱۱٬۵۰۰٬۰۰۰ شمال
۵ ووهان هوبئی ۶٬۶۶۰٬۰۰۰ ۹٬۱۰۰٬۰۰۰ جنوب مرکز
۶ گوانگ‌ژو گوانگدونگ ۴٬۱۵۴٬۸۰۸ ۱۵٬۰۰۰٬۰۰۰ جنوب مرکز
۷ شن‌ژن گوانگدونگ ۴٬۰۰۰٬۰۰۰ ۸٬۶۱۵٬۵۰۰ جنوب
۸ شن‌یانگ لیائونینگ ۳٬۹۸۱٬۰۲۳ ۷٬۵۰۰٬۰۰۰ شمال شرق
۹ چونگ‌کینگ فرمانداری چونگ‌کینگ ۳٬۹۳۴٬۲۳۹ ۳۱٬۴۴۲٬۳۰۰ جنوب غرب
۱۰ نانچانگ جیانگشی ۳٬۷۹۰٬۰۰۰ ۴٬۹۹۰٬۱۸۴ شرق
۱۱ نانجینگ جیانگسو ۲٬۸۲۲٬۱۱۷ ۸٬۰۰۴٬۰۰۰ شرق
۱۲ هاربین هیلونگ‌جیانگ ۲٬۶۷۲٬۰۶۹ ۸٬۴۹۹٬۰۰۰ شمال شرق
۱۳ شیجیاژوانگ هبئی ۲٬۶۲۰٬۳۵۷ ۹٬۶۳۰٬۰۰۰ شمال
۱۴ شی‌آن شاآنشی ۲٬۵۸۸٬۹۸۷ ۱۰٬۵۰۰٬۰۰۰ شمال غرب
۱۵ چنگدو سیچوآن ۲٬۳۴۱٬۲۰۳ ۱۱٬۳۰۰٬۰۰۰ جنوب غرب
۱۶ چانگچون جی‌لین ۲٬۲۲۳٬۱۷۰ ۷٬۴۰۰٬۰۰۰ شمال شرق
۱۷ دالیان لیائونینگ ۲٬۱۱۸٬۰۸۷ ۶٬۲۰۰٬۰۰۰ شمال شرق
۱۸ هانگژو چجیانگ ۱٬۹۳۲٬۶۱۲ ۷٬۰۰۰٬۰۰۰ شرق
۱۹ جینان شاندونگ ۱٬۹۱۷٬۲۰۴ ۶٬۳۰۰٬۰۰۰ شرق
۲۰ تائی‌یوان شانشی ۱٬۹۰۵٬۴۰۳ ۳٬۴۱۳٬۸۰۰ شمال
۲۱ چینگدائو شاندونگ ۱٬۸۶۷٬۳۶۵ ۸٬۰۰۰٬۰۰۰ شرق
مردم
کشور چین بیش از یک میلیارد و دویست و هشتاد میلیون نفر جمعیت دارد. بیشتر مردم چین از نژاد زرد هستند و به زبان ماندارین سخن می‌گویند. جز چینی‌ها تیره‌های دیگری نیز در این سرزمین پهناور همچون مغولها، تبتی‌ها و ترک‌ها زندگی می‌کنند، شماری از تاجیک‌ها نیز در بخش سین کیانگ چین می‌زیند. ادیان رایج این کشور عبارتند از:کنفسیوس، بودایی، تائوئیسم، اسلام و آیین ترسایی.
[نمایش]
ن
ب
و
اقوام ساکن چین، بر پایه رده‌بندی دولتی چین
دین
۳ درصد از جمعیت ۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیونی چین یعنی ۳۹ میلیون نفر را مسلمانان تشکیل می‌دهند.از این تعداد ۳۶ میلیون اهل سنت و ۳ میلیون شیعه هستند.[۱۴]
سیاست محدودیت تعداد فرزندان
دولت چین از اواخر دهه ۱۹۷۰ سیاست محدودیت تعداد فرزندان را به اجرا گذاشته که به خصوص در مناطق شهری به طور جدی تری دنبال شده‌است.
در عین حال، نحوه اجرای این سیاست در مناطق مختلف چین یکسان نیست و از جمله در برخی مناطق روستایی به خانواده‌هایی که فرزند اول آنان دختر یا معلول باشد یا مهاجران چینی که از خارج به کشور باز می‌گردند اجازهٔ داشتن فرزند دیگری هم داده میشود.
در اکثر مناطق چین، خانواده‌هایی که مقررات محدودیت تعداد فرزند را نادیده بگیرند با جریمه نقدی و تنبیهات دیگری در زمینه اشتغال و امکانات رفاهی مواجه می‌شوند.
از نظر قومی نیز اجرای قانون خانواده تک فرزندی یک نواخت نیست و در حالیکه اکثریت چینی‌های قوم هان اجازه داشتن بیش از یک فرزند را مگر در موارد استثنایی ندارند، به برخی اقلیت‌های قومی اجازه داشتن دو یا حتی سه فرزند برای هر خانواده داده شده‌است.
مقامات چینی اجرای سیاست تک فرزندی را موفقیت آمیز توصیف کرده و یکی از عوامل رشد سریع اقتصادی این کشور در سالهای اخیر دانسته‌اند هرچند برخی از کارشناسان گفته‌اند که بهبود دسترسی به امکانات برنامه ریزی خانواده، افزایش درآمدها و تغییرات فرهنگی ناشی از آن نیز در جلوگیری از رشد سریع جمعیت چین موثر بوده‌است.
در مواردی گروههای مدافع حقوق بشر قانون تک فرزندی چین را مورد انتقاد قرار داده‌اند و آن را مغایر آزادی‌های فردی دانسته‌اند اما دولت چین تاکید داشته‌است که در اجرای قانون تک فرزندی، اجازه اعمال فشار از جمله وادار کردن زنان به سقط جنین یا عقیم سازی اجباری را نمی‌دهد و مجازات متخلفان از این قانون منحصر به پرداخت جریمه نقدی است.
اجرای این سیاست همچنین باعث بروز نگرانی در میان اقتصاددانان شده زیرا با بهبود شرایط اقتصادی و افزایش امید به زندگی در میان جمعیت چین، در آینده نزدیک هر فرد شاغل در این کشور با بار تکفل سنگینی مواجه خواهد بود زیرا کار او باید معاش پدر و مادر بازنشسته و احتمالاً والدین آنان را نیز تأمین کند.
در سالهای اخیر، برخی از زوج‌های چینی با انجام آزمایش‌های پزشکی در زمان بارداری زن و آگاه شدن از دختر بودن جنین، به سقط جنین مبادرت می‌ورزند تا تنها فرزند خانواده پسر باشد امااین وضعیت می‌تواند باعث برهم خوردن تناسب جنسیتی جمعیت این کشور در آینده شود.
البته قابل ذکر است که سیاست تک فرزندی توسط دولت چین در سال ۲۰۱۱ لغو شد. و حال زوجین می‌توانند حداکثر دو فرزند داشته باشند. دلیل این کار نیز بالارفتن میانگین سن در این کشور، و در نتیجه ایجاد بحران در آینده اعلام شده است.
رادیو بین‌المللی چین
رادیو بین‌المللی چین سوم دسامبر سال ۱۹۴۱ تاسیس شد و هدف از تاسیس آن ارتقای درک و دوستی متقابل چین با مردم کشورهای دیگر جهان است.
این رادیو روزانه ۲۹۰ ساعت برنامه به ۴۳ زبان برای سراسر جهان پخش می‌کند که شامل اخبار، امور جاری و موضوعات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و علمی و فنی است.
بخش فارسی
بخش فارسی رادیو بین‌المللی چین در ۱۵ اکتبر سال ۱۹۵۷ میلادی تاسیس شد. بخش فارسی رادیو بین‌المللی چین همه روزه برنامه‌های خود را در سه نوبت به مدت یک ساعت و نیم برای شنوندگان فارسی زبان کشورهای ایران، افغانستان و تاجیکستان پخش می‌کند. این بخش هرروز به غیر از مرور اخبار چین و جهان، برنامه‌های گوناگونی مانند حوادث بین‌المللی، حوادث چین، رویدادهای اقتصادی چین، اقلیت‌های چین، برترین‌های چین، گردشگری در چین، جهان ورزش، صندوق پستی شنوندگان، دائرةالمعارف چین، حکایات و لطایف، جامعه و زندگی، موسیقی، آموزش زبان و فرهنگ چین دارد.
زبان
زبان رسمی کشور چین زبان چینی ماندارین است ولی زبانهای دیگری نیز در این کشور مورد استفاده میباشند. از جمله زبانهای مورد استفاده دیگر در این کشور، زبان چینی کانتونی است.