مینوسی‌ها ساکنان جزیرهٔ کِرِت یونان بودند. ایشان از آسیای صغیر به آن جزیره مهاجرت کرده بودند. فرهنگ و تمدن ایشان آسیایی بود و به خود و تمدن و جزیره‌شان به عنوان آسیایی می‌نگریستند.
مینوسی‌ها هندواروپایی نبودند و بستگی تباری ایشان به بقیه تیره‌ها هنوز مشخص نیست. بسیاری از آنچه شهرآیینی و خرد یونانی نام گرفته از این آسیایی‌تبارها سرچشمه گرفته بوده است.
از مینوسی‌ها کاخهای پیشرفتهای برجا مانده که بیشتر در بخش شرقی جزیرهٔ کرت است.
کاخها
بازمانده کاخ کنوسوس.
معماری کاخها در دوره مینوسی پسین:
دوره کاخهای «جدید» در فاصله بین سالهای ۱۶۰۰ و ۱۵۰۰پیش از میلاد که کاخهای نابود شده، بازسازی شدند و عصر طلایی تمدن کرت بزرگ مغرب زمین را پدید آورد آغاز شد. بخش اعظم مواد و مصالح باقیمانده باستان شناختی مدارک مربوط به عصر بی‌مانند خلاقیت و پیشرفتهای زودرس هنری به همین دوره مربوط میشود، و سال ۱۴۰۰پیش از میلاد پایان آن است.
این کاخها که برای پادشاهان و خدمه ایشان بازسازی شدند، بزرگ، راحت و زیبا بودند و پلکانها و حیاط‌های فراوان برای نمایشها، جشنها و مسابقات داشتند. بزرگترین کاخ از آن میان یعنی کاخ کنوسوس، ساختمانی بی‌نقشه بود که در برابر شیبهای فوقانی و بر بالای تپه‌ای کم ارتفاع در انتهای یک دشت حاصلخیز ساخته شده بود.
زمین حیاط بزرگ مستطیل شکلی که تمام واحدهای کاخ گرداگرد آن ساخته شده‌اند در زمان کاخ کهن تسطیح شده بود و شیوه حلقه‌زدن ساختمان‌ها به دور آن حکایت از این دارد که نقشه پیشاپیش تهیه نشده بود بلکه چندین هسته مرکزی ساختمانی، همراه با هم رشد می‌کرده‌اند و حیاط مزبور نقش عامل سازمان دهنده اصلی را ایفا می‌کرده‌است. دومین عامل سازمان دهنده دو دالان دراز بوده‌اند. یک دالان شمالی –جنوبی در ضلع غربی حیاط، اتاقهای اداری و تشریفات را از انبارها که محل ذخیره‌سازی شراب، غلات، روغن و عسل در خمره‌های بزرگ بوده‌اند جدا می‌کرده است.[۱]
در ضلع شرقی حیاط، یک دالان شرقی –غربی، تالارهای مخصوص شاه و ملکه و تالارهای پذیرایی(جنوب) را از اتاقهای کارگران و پیشخدمتها (شمال) جدا میکند. در گوشه شمال غربی کل مجتمع ساختمان «میدان» یا «محوطه تئاتر» با پله‌ها در دو طرف –نخستین نسل تئاتر یونان در دوره‌های بعد – دیده میشود.
هدف از ساختن این محوطه روشن نیست ولی از ویژگی‌هایی است که همچون حیاط مرکزی، در دیگر کاخهای کرت نیز ظاهر میشود. بغرنجی نقشه ساختمانی این کاخ در نظر یونانیان باآیین پرستش تیر دوسر که در اینجا رواج داشت مربوط بوده‌است. احتمالا افسانه یونانی مربوط به «گذرگاه هزارخم» کرت از همین جا گرفته شده‌است. تردیدی نیست که بنای این کاخ حاصل وجود ثروت و سلیقه تجمل طلبی و راحت طلبی بود.
در زیر کاخ، شبکه کارآمدی برای فاضلاب از لوله‌های سفالی ساخته شده‌است و به همین علت، احتمال زیاد میرود که کنوسوس از بهداشتی‌ترین شهر‌های جهان تا پیش از سده بیستم بوده باشد. روش ذخیره سازی عملی، در انبارهای یال غربی کاخ که تعدادی از خمره‌ها تا به امروز در جای خود باقی مانده‌اند، به نمایش گذاشته شده‌است.
کف بعضی از اتاقها صاف بود. بقیه اتاقها چال‌های سنگی و دراز داشتند. دیوارها بسیار ضخیم بودند و به احتمال قوی سقفهای این انبارها نیز ضخیم بوده‌اند. برای آنکه داخل انبارها خنک بماند، روی بنای سنگی را با خاک می‌پوشانده‌اند. در بیشتر بخشهای کاخ، دیوارهای سنگی زمخت بودند و از سنگهای نتراشیده‌ای ساخته میشدند که در داخل ملات کار گذاشته میشدند. از سنگ تراشیده یا قالب سنگهای تمام تراش، برای ساختن گوشه‌های ساختمان و دورتادور چارچوبهای در و پنجره استفاده می‌شد. این کاخ سه اشکوب با پلکان‌های داخلی داشت که به گرد روشنایی و هواکش‌های آن ساخته شده بودند و هواکش‌های مزبور نور و هوای لازم را به درون کاخ می‌رساندند.
از ویژگی‌های مشخص کننده ستون‌های مینوسی، که در آغاز از چوب ساخته شده بودند ولی بعدها با سنگ بازسازی شدند، به اعتقاد امروزیان با تناسب‌های نادرستر و بزرگتر سرستون‌های پیازی شکل و بالشتکی و شیوه مخروطی شدن تنه ستون در سمت قاعده و پهن‌تر شدنش در راس بود. مدرک معتبری که دال بر اهمیت مذهبی این ستون برای کرتیها بوده، موقعیت مرکزی آن در دروازه شیران در میسن و این واقعیت است که دورتادور قاعده ستون در یکی از دو طبقه پایینی کاخ کنوسوس را تغاری گرفته بود که برای ساغرریزی به کار می‌رفته‌است.