نخست وزیر پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی رهبر سیاسی بریتانیا و رییس دولت علیا حضرت ملکه میباشد. نخست وزیر و هیئت دولت (شامل بالاترین وزراء که سران دولت هستند) همه جوابگوی تمام سیاستها و اقدامتشان به هیات رئیسه، مجلس شورا، حزب سیاسیشان و نهایتاً به حوزه انتخابیه میباشند. آخرین نخست وزیر، دیوید کامرون در ۱۱ مه ۲۰۱۰ منصوب شد.
محتویات
۱ صلاحیت
۲ مقام
۳ زمینه اساسی
۴ قوانین مرسوم
۵ نگارخانه
۶ پانویس
۷ پیوند به بیرون
صلاحیت
به عنوان "رییس حکومت علیا حضرت ملکه"، نخست وزیر امروزی دارای بیشترین قدرت صلاحیت در بریتانیا میباشد: او حزب اکثریت سیاسی را رهبری میکند، به صورت عمومی یک اکثریت را در مجلس عوام بریتانیا و رئیس هیئت دولت (قوه مجریه) میباشد. همچنین متصدی هر دو قدرتهای مجریه و مقننه را اداره میکند. در مجلس عوام، نخست وزیر عملکرد قانونگذاری را با هدف تصویب دستور جلسه قانونی حزبی که تحت رهبری دارد، هدایت میکند. در قسمت صلاحیت اجراییاش، نخست وزیر حق گماشتن (و یا برطرف کردن) تمام اعضای هیئت دولت، وزراء، هماهنگ نمودن سیاستها و فعالیتهای تمام سازمانهای حکومتی و کارکنان و خدمات اجتماعی را دارا میباشد. او به عنوان "چهره" و "صدای" رسمی حکومت ملکه چه در داخل و چه در خارج از کشور میباشد. به تنهایی و با امر نخست وزیر، هیات رئیسه بسیاری از قدرتهای قانونی و امتیازات ویژه ملکه را اجرا میکند: این امتیازات شامل امر انحلال پارلمان؛ امور بسیار بالای قضایی، سیاسی، رسمی و انتصاب کلیسایی کلیسای انگلستان؛ و مشاوره اعیانی، مقام سلحشوری، اعطای مدالها و دیگر افتخارات میباشند.
مقام
مقام نخست وزیری به صورت اساسی در ابتدا ایجاد نشده بود؛ این مقام به طور آهسته و نامنظم در سیصد سال شکل گرفت. ریشههای آن را در تغییرات قانون اساسی که در طول استقرار انقلابی (۱۶۸۸ - ۱۷۲۰) اتفاق افتاده بود و باعث انتقال قدرت سیاسی از هیات رئیسه به مجلس شورا شده بود میتوان پیدا کرد. نخست وزیران ابتدایی (۱۷۲۰ - ۱۷۸۴) در بهترین دوسوگرایی در این مورد بودند؛ بیشتر آنها از اعلام و استفادهکردن از این مقام امتناع میکردند. این مقام بسیار کم به رسمیت شناخته میشد و در مدارک شرعی یادی از آن نمیگردید. در بین سالهای ۱۷۸۴ و ۱۹۱۱، حوادث تکاملی سیاسی و تاریخی بیشماری اتفاق افتاد که بیشتر غیررسمی پنداشته میشدند اما از سوی عوام مورد قبول بودند. در ۱۸۳۰، نخست وزیر "بهترین میان همقدرتیها" در مجلس شورا و رییس حکومت علیا حضرت ملکه مبدل گشت. با شروع سده ۲۰ام، مقام نخست وزیری (صدارت) مدرن روی کار آمد؛ این جایگاه از سلسه مراتب و مقامات هیات رئیسه، مجلس شورا و هیئت دولت بالاتر شد. در اوایل همان سده، نفوذ مجلس لردهای انگلیس در عملکرد قانون سازی به جایگاه دوم کشیده شد و قدرتهای نخست وزیر به طور غیر مستقیم بالا برده شد، که این ترقی را به دولت برای بیشتر "رییس جمهور بودن" داد. اعمال و تغییرات قانونی اخیر، محدودیتهایی روی صلاحیتهای نخست وزیران قرارداده است.
در تاریخ معمولا از انجایی که این مقام بصورت قانونی همچنان وجود ندارد (بریتانیا دارای قانون مشروطه مکتوب نیست و از نظر قانونی این کشور همچنان دارای سلطنت مطلقه است.) پس در نتیجه اولین نخست وزیری هم وجود ندارد با این حال این عنوان را بطور سنتی و افتخاری به رابرت والپول میدهند که در زمان جرج اول لرد اول خزانه داری بوده است.
در سالهای اخیر نخست وزیر معمولا از بین رهبران یکی از دو حزب کارگر بریتانیا و یا حزب محافظه کار (بریتانیا) که دارای اکثریت در انتخابات شدهاند از طرف مجلس عوام به ملکه معرفی شدهاند.
دیوید کامرون نخست وزیر فعلی بریتانیااز حزب محافظه کار است.[۱]
زمینه اساسی
نخست وزیر پادشاهی متحده حزب اکثریت سیاسی را رهبری میکند، باید اعتماد مجلس عوام (مجلس پایینتر مقننه) را جلب کند، و رئیس هیئت دولت (قوه مجریه) میباشد. زیر سیستم بریتانیا، "یکپارچگی قدرتها" باید بهجای "جدا بودن قدرتها" باشد.[۱]
قوانین مرسوم
رسم بر این است که نخستوزیر بریتانیا، نقطه نظرات شخصی مقام سلطنت را که در جلسات خصوصی ابراز میشود را بازگو و نقل قول نکند.