هانس-گئورگ گادامر (به آلمانی: Hans-Georg Gadamer) (زادهٔ ۱۱ فوریه ۱۹۰۰ – درگذشتهٔ ۱۳ مارس ۲۰۰۲) فیلسوف برجستهٔ آلمانی در سنت قاره‌ای و نویسندهٔ اثر مشهور حقیقت و روش (۱۹۶۰) بود.
محتویات
۱ زندگی‌نامه
۲ فلسفهٔ گادامر
۳ نوآوری گادامر در هرمنوتیک
۴ دیدگاه‌های گادامر درباره تاریخ
۵ دیدگاه‌های گادامر درباره نبوغ
۶ دیدگاه‌های گادامر درباره استعاره
۷ دیدگاه‌های گادامر درباره سنت و عقل
۸ جستارهای وابسته
۹ پیوند به بیرون
۱۰ منابع
زندگی‌نامه
گادامر در ماربورگ به دنیا آمد. پدرش شیمیدان بود. او بعدها در فرایبورگ با هایدگر آشنا شد. در آن زمان هایدگر دانشجو بود و هنوز به سمت استادی دانشگاه درنیامده بود.
فلسفهٔ گادامر
پیشینه هرمنوتیک
گادامر از پیشگامان هرمنوتیک فلسفی است. آن زمان که شلایرماخر به شیوه‌ای تاثیر گرفته از کانت رسالت هرمنوتیک را از تعیین دستورالعمل‌هایی برای فهم به کشف شرایط عامی که اساساً فهم را امکان پذیر می‌سازد تغییر داد تصوری تازه از هرمنوتیک حاصل شد.
نوآوری گادامر در هرمنوتیک
گادامر هرمنوتیک را فلسفی کرد و آن را به کمال رساند. او آن را از نظریه ادبی جدا کرد. اگر نظریه ادبی را به قاعده در آوردن تاویل به مفهومی عام از ادبیات باشد در این صورت هرمنوتیک گادامر نظری یا نظرپردازانه نیست.
دیدگاه‌های گادامر درباره تاریخ
از نظر گادامر فهم اثر تاریخ است و در نهایت نوعی فعل نیست بلکه انفعال است. گادامر می‌گوید که علم تاریخی ارزش شناختی دارد اگرچه قاعده مدار نیست.
دیدگاه‌های گادامر درباره نبوغ
از نظر گادامر ذوق و نبوغ از قواعدی که پیشاپیش ایجاد و تثبیت شده پیروی نمی‌کنند و از خود قواعدی بر جای نمی‌گذارند.
دیدگاه‌های گادامر درباره استعاره
گادامر اشاره کانت در کتاب نقد قوه حکم را برای نظریه استعاره از عمیق‌ترین اشارت می‌داند که طبق آن استعاره اصولاً دو محتوا را به هم مانند نمی‌کند بلکه تامل را ورای موضوعی متفاوت انتقال می‌دهد مفهومی که چه بسا هیچ شهودی به طور بی واسطه با آن منطبق نباشد.
دیدگاه‌های گادامر درباره سنت و عقل
گادامر تعارض مطلق بین سنت و عقل را نمی‌پذیرد اما معتقد است که نیروی حقیقی اصول اخلاقی مبتنی بر سنت است. او می‌گوید که این اصول به راحتی اختیار نمی‌شوندو توسط بصیرتی آزاد پدید نمی‌آیند و بر دلایل عقلی استوار نیستند.