ریسک

ریسک عدم اطمینان و آگاهی در مورد نتیجه یک عمل است.

محتویات

    ۱ ریسک در اقتصاد
        ۱.۱ ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک
        ۱.۲ روش‌های اندازه‌گیری ریسک
        ۱.۳ جستارهای وابسته
    ۲ ریسک در مهندسی ایمنی
        ۲.۱ تعریف
        ۲.۲ ارزیابی ریسک
        ۲.۳ بررسی متون روشهای مختلف ارزیابی ریسک
    ۳ منابع

ریسک در اقتصاد

ریسک در تعریف عام، احتمالی است که یک کنش یا کنش‌وری (یا بی‌کنشی) مشخص منجر به زیان یا بروندادها و پیامدهای ناخوشایند و ناخواسته گردد. تقریباً همهٔ کوشش‌های بشری دربردارندهٔ درجاتی از ریسک است، با این همه برخی از آنها ریسک‌های بیشتری را به همراه دارند. در ادبیات مالی ریسک را می‌توان به صورت رویدادهای غیرمنتظره که معمولاً به صورت تغییر در ارزش دارایی‌ها یا بدهی‌ها می‌باشد، تعریف کرد. بنگاه‌ها در معرض انواع مختلف ریسک قرار دارند که به طور کلی می‌توان به دو دسته 'ریسک‌های تجاری' و 'ریسک‌های غیرتجاری' تقسیم کرد.
ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک

کل ریسک بازار را می‌توان به دو دسته کلی ریسک سیستماتیک و ریسک غیر سیستماتیک تقسیم نمود ریسک غیر سیستماتیک ریسکی است که ناشی از خصوصیات خاص شرکت از جمله نوع محصول ساختار سرمایه سهامداران عمده و غیره می‌باشد. ریسک سیستماتیک ناشی از تحولات کلی بازار و اقتصاد بوده و تنها مختص به شرکت خاصی نمی‌باشد به دیگر بیان ریسک سیستماتیک در اثر حرکتهای کلی بازار به وجود می‌آید. طبق نظریه‌های پرتفولیو با پرگونه سازی سبد سهام می‌توان ریسک غیر سیستماتیک را از میان برد ولیکن ریسک سیستماتیک همچنان باقی می‌ماند. شاخص بتا شاخصی برای اندازه گیری همنوایی حرکت یک شرکت با حرکت کل بازار و یا شاخصی برای اندازه گیری ریسک سیتماتیک است.
روش‌های اندازه‌گیری ریسک

ریسک عبارت است از احتمال نوسانات آتی نرخ بازدهی. شاخص‌های مختلفی برای تبیین نوسانات مورد استفاده قرار می‌گیرد که بعضی از مهم‌ترین آنها بدین صورت هستند:

    دامنه تغییرات
    متوسط انحراف خطی (متوسط قدر مطلق انحرافات)
    واریانس (متوسط مجذور انحرافات)
    انحراف معیار
    نیم‌واریانس
    نیم انحراف معیار
    شاخص بتا
    دارایی‌درخطر(VaR)

جستارهای وابسته

    ریسک اعتباری
    ریسک عملیاتی
    ریسک بازار
    ریسک قانونی
    ریسک نقدینگی

ریسک در مهندسی ایمنی
تعریف

به احتمال بوجود آمدن آسیب و صدمه از یک خطر معین، ریسک(به انگلیسی: ریسک) گویند. در واقع به شانس یا احتمال اینکه کسی از خطر آسیب ببنند یا اموالی دچار صدمه گردد، ریسک اطلاق می‌شود. رانندگی در جاده یا راه رفتن روی زمین روغنی ، ریسک است . آسیب دیدن کمر در اثر بلند کردن بار، ریسک است. کارکردن روی یک داربست در ارتفاع یک ریسک محسوب میگردد.[۱] در استاندارد 1999 OHSAS 18001:، ریسک ، ترکیب (یا تابعی) از احتمال و پیامد (های) ناشی از وقوع یک اتفاق خطرناک مشخص می‌باشد.[۲]
ارزیابی ریسک

به فرایند کلی برآورد نمودن میزان ریسک و تصمیم گیری در خصوص قابل تحمل بودن ریسک، ارزیابی ریسک گفته می شود. به ریسک که میزان آن تا حد قابل تحمل توسط سازمان، با در نظر گرفتن الزامات قانونی و خط مشی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای کاهش یافته باشد، ریسک قابل تحمل گویند. ارزیابی ریسک بطور سیستماتیک تعیین می‌کندچه خطراتی در محیط کار هستند و احتمال رخدادن خطر چقدر است و چه آسیبی و با چه شدتی ممکن است، بوجود آید، که خودباعث می‌شود راه حلهای کنترلی شناسایی می‌شوند و در نتیجه باعث کاهش ریسک و اثراتش می‌شود. لذا ارزیابی ریسک ، اطلاعاتی را جهت ایجاد یک سیستم ایمن کار فراهم می‌کند. [۳]
ارزیابی ریسک، مرکز ثقل اهداف مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای است که بر روی حذف و بحداقل رسانیدن ریسک تمرکز دارد.
بررسی متون روشهای مختلف ارزیابی ریسک

مطالعات انجام شده ، نشان داده است که در حال حاضر بیش از ۷۰ نوع مختلف کیفی و کمی روش ارزیابی ریسک در دنیا وجود دارد.
Aden . S. L. J . Heat در کتاب اصول بهداشت و ایمنی کار یک فرم ساده از سیستم ارزیابی را ارایه نمود. بطوریکه رتبه بندی خطر با توجه به احتمال خطر و شدت خطر در نظر گرفته می‌شود.
Kroner یک روش ارزیابی مشابهی را طرح ریزی کرد. این ارزیابی شامل درجه بندی ریسک برای خطرات معین با ضرب کردن تکرار و شدت خطر می‌باشد.
Willian Fine ریسک را تابعی از احتمال وقوع خطر، پیامد ناشی از آن و میزان تماس با خطر می‌داند و ارزیابی ریسک را بر مبنای این سه فاکتور بنا نهاد.
M.Taok و همکارانش ارزیابی ریسک را بصورت یک چهار چوب کیفی ساده تعیین کردند که دو پارامتر این چهار چوب ، شدت آسیب و احتمال آسیب بود که در آن شدت آسیب خصوصیت ذاتی خطر، مستقل از اقدامات کنترلی بوده و احتمال آسیب ، ارزیابی امکان وقوع خطر است که اقدامات کنترلی موجود در آن لحاظ شده است .
Robert N. Anderes ارزیابی ریسک را بر مبنای دو عنصر اولیه ریسک یعنی شدت آسیبی که در اثر یک شرایط خطرناک بوجود می آید و احتمال وقوع خطر ، بنا نهاده است که احتمال وقوع خطر براساس میزان تماس با خطر ، تعداد افرادیکه با خطر مواجهند فاکتورهای محیطی و قابلیت اعتماد عملکرد ایمنی تعیین می‌شود .
ارزیابی ریسک مطابق الگوی سازمان HSE انگلستان شامل پنج مرحله است :

    شناسایی خطرات
    چه کسی ممکن است آسیب ببیند و چگونه آسیب می‌بیند
    ارزیابی ریسک ناشی از خطر
    ثبت یافته ها
    بازنگری ارزیابی

Rolin Geronsin ارزیابی ریسک را فرایند برآورد احتمال وقوع یک رویداد و اهمیت یا شدت اثرات زبان آور آن در نظر می گیرد . Sue coxو Robin Tait ارزیابی ریسک را در دو بخش تجزیه و تحلیل ریسک و ارزشیابی ریسک را در نظر می‌گیرند که ما تریس ارزیابی ریسک براساس پیامد و احتمال وقوع خطر استوار است .
Nick w. hurst ارزیابی ریسک را در قالب برآورد ریسک و ارزشیابی ریسک مورد مطالعه قرار می‌دهد بطوریکه در برآورد ریسک ، بزرگی ریسک و در ارزشیابی ، میزان اهمیت ریسک تعیین می شود .
Miley w. merkhofer , Vinceent T . Covello فرایند ارزیابی ریسک را شامل ارزیابی آزاد سازی (عوامل ریسک ) ارزیابی تماس ، ارزیابی پیامد و برآورد ریسک می دانند .
Harms – Ringdahl Lars ارزیابی ریسک را تابعی از احتمال وقوع حادثه و پیامد ناشی از آن در نظر می‌گیرد و آنرا بصورت سه دسته ارزیابی غیر رسمی ، ارزیابی کیفی و ارزیابی کمی تقسیم بندی می کند .