نِظامیه نام مدارسی است که در زمان سلجوقیان برای آموزش علوم و فنون روز در شهرهای بزرگ آن دوره؛ بغداد، نیشابور، آمل، قاهره و اصفهان بلخ هرات تأسیس شد.
اولین مدارس از این دست به همت وزیر برجستهٔ آلپ ارسلان سلجوقی، خواجه نظام الملک طوسی تأسیس گردیدند. به همین خاطر به این مدارس نام نظامیه دادند.
کلمهٔ نظامیه به همین معنا در این بیت از سعدی*[۱] نیز به کار رفتهاست:
مرا در نظامیه ادرار*[۲] بود شب و روز تلقین و تکرار بود
محتویات
۱ مدرسه نظامیه بغداد
۱.۱ مدرسین و شاگردان معروف
۲ پانویس
۳ منابع
۴ پیوند به بیرون
۵ جستارهای وابسته
مدرسه نظامیه بغداد
مدرسه نظامیه در بغداد توسط «خواجه نظام الملک» بنیان نهاده شد. نظامیه همچنان تحت تاثیر آرای افرادی همچون امام محمد غزالی است. آموزش در نظامیه، تعالیم اشاعره بود. نظامیه یکی از معروفترین مدارس بغداد بود که حجرههایی به سکونت طلاب افراشته داشت. این مدرسه به تدریس مذهب شافعی میپرداخت. شایع است که خلیفه به شکایت بعضی از مخالفان این مدرسه را مدتی بستهاست.
مدرسین و شاگردان معروف
شیخ مصلح الدین سعدی
ابوالنجیب سهروردی
شیخ شهابالدین عمر سهروردی
ابوالفرج جوزی
ابواسحاق شیرازی
محمد غزالی
قطبالدین شیرازی
امام شیخ ابوعامر فضل بن اسماعیل تمیمی جرجانی