اسرائیل (به عبری: יִשְׂרָאֵל) کشوری در غرب آسیا و در منطقهٔ خاورمیانه است. نام رسمی آن دولت اسرائیل (به عبری: מְדִינַת יִשְׂרָאֵל) و پایتخت آن شهر اورشلیم است. پهناوری این کشور مورداختلاف است ولی طبق یکی از تعریف‌های مرزی ۲۲٬۱۴۵ کیلومتر مربع (۱۵۱ام در جهان) است.
اسرائیل در ساحل شرقی دریای مدیترانه واقع شده و در شمال با لبنان، در شمال شرقی با سوریه، در شرق با اردن و در جنوب غربی با مصر مرز زمینی دارد. اسرائیل همچنین در شرق با کرانه باختری رود اردن و در جنوب غربی با نوار غزه مجاورت دارد. این کشور با وجود اندازه نسبتاً کوچک دارای ویژگی‌های جغرافیایی متنوع است.[۱]
اسرائیل تنها کشور عمدتاً یهودی در جهان است.[۲] بر پایه برآورد سال ۲۰۱۳ سازمان مرکزی آمار اسرائیل، این کشور در حدود ۸ میلیون و ۵۱ هزار نفر جمعیت داشته‌است که ۶٬۰۴۵٬۹۰۰ نفر از آنان را یهودیان و ۱٬۶۶۳٬۴۰۰ را اعراب اسرائیلی تشکیل داده‌اند.[۳][۴] بیشتر اعراب اسرائیلی مسلمان و گروهی نیز مسیحی و دروزی هستند. مارونی‌ها، سامری‌ها، ارمنی‌ها و چرکسی‌ها از دیگر اقلیت‌های قومی ساکن این کشور هستند. اورشلیم با در نظر گرفتن قدس شرقی پایتخت و پرجمعیت‌ترین شهر اسرائیل است و تل‌آویو پایتخت سابق این کشور همچنان مرکز مالی اسراییل و محل استقرار سفارتخانه‌های خارجی است.
در ۲۹ نوامبر ۱۹۴۷ میلادی، سازمان ملل متحد، طرح تقسیم فلسطین به دو کشور اسرائیل و فلسطین و اداره شهر اورشلیم، به صورت بین‌المللی را تصویب کرد.[۵] این طرح موافقت سران صهیونیست را در پی داشت اما فلسطینیان و دولت‌های عرب منطقه، بی‌درنگ آن را رد کردند.[۶] در نتیجه از تاریخ ۳۰ نوامبر ۱۹۴۷ تا ۱۴ مه ۱۹۴۸ میان شبه‌نظامیان فلسطینی و یهودی، نبردهای خونینی در گرفت. نهایتاً در ۱۴ مه ۱۹۴۸ هم‌زمان با پایان قیومیت بریتانیا بر فلسطین، «دولت اسرائیل» با صدور منشور استقلال، اعلام موجودیت کرد.[۷] یک روز پس از اعلام استقلال، تمامی همسایگان عرب به طور هم‌زمان به اسرائیل حمله کردند که متحمل شکست شدند. از آن پس، مجموعه‌ای از درگیری‌های نظامی بین نیروهای اسرائیلی و کشورهای عرب رخ داده که جنگ ۱۹۴۸، جنگ ۱۹۵۶، جنگ شش‌روزه ۱۹۶۷ و جنگ یوم کیپور ۱۹۷۳ مهمترین آن‌ها بوده‌اند.[۸]
اسرائیل عضو رسمی سازمان ملل متحد است و در حال حاضر با بیش از صد و پنجاه و هفت کشور جهان روابط دیپلماتیک دارد.[۹] با این حال برخی کشورها مانند ایران آن را به رسمیت نمی‌شناسند و سراسر اسرائیل را فلسطین اشغالی (به عربی: فلسطین المُحْتَلّة) می‌نامند. این کشور همچنین میزبان بناهایی مقدس از سه دین ابراهیمی یعنی یهودیت، مسیحیت و اسلام و میزبان اماکن مقدس دین بهائی است.
اسرائیل، کشوری توسعه‌یافته و نوع حکومت آن، جمهوری پارلمانی است. این کشور دارای نظام پارلمانی و حق رای عمومی است.[۱۰][۱۱] در این کشور، رئیس‌جمهور مقامی تشریفاتی است[۱۲] و نخست‌وزیر به عنوان رئیس دولت و کِنست (پارلمان اسرائیل) به عنوان شاخه قانون‌گذار عمل می‌کند.
در سال ۲۰۰۸ میلادی، اسرائیل بر پایه تولید ناخالص داخلی در رتبه ۴۱امین اقتصاد بزرگ جهان قرار داشت.[۱۳] کشور اسرائیل از لحاظ رتبه‌بندی دانشگاهی، بهترین وضعیت علمی را در منطقه خاورمیانه داراست.[۱۴] از لحاظ شاخص توسعه انسانی، در سال ۲۰۰۸ میلادی، در رتبه ۲۳ام جهان قرار داشت.[۱۵] این کشور از لحاظ این شاخص در بالاترین رتبه در منطقه خاورمیانه قرار دارد.[۱۶] مردم این کشور از لحاظ امید به زندگی، دارای یکی از بالاترین شاخص‌ها در میان کشورهای جهان هستند.[۱۷] بنابر گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، مطبوعات و رسانه‌های اسرائیلی، بالاترین میزان آزادی را در میان کشورهای منطقه خاورمیانه دارند.[۱۸]
محتویات
۱ جغرافیا
۲ تقسیمات کشوری
۲.۱ استان‌ها
۲.۲ شهرهای پرجمعیت
۳ مردم
۴ تاریخ
۴.۱ شکل‌گیری صهیونیسم تا تشکیل دولت اسرائیل
۴.۲ بعد از تشکیل دولت اسرائیل
۵ نظام سیاسی
۵.۱ احزاب کلیدی
۶ سیاست خارجی
۷ آموزش عالی
۸ اقتصاد
۹ گردشگری
۱۰ آزادی‌های اجتماعی و رسانه‌ای
۱۱ زبان
۱۲ فرهنگ
۱۳ امکانات جامعه
۱۴ توان نظامی
۱۴.۱ نیروهای مسلح
۱۴.۲ صنایع دفاعی
۱۴.۳ بازدارندگی هسته‌ای
۱۵ جنگ‌ها
۱۶ پیمان‌نامه‌ها و قطعنامه‌ها
۱۷ جستارهای وابسته
۱۸ پانویس
۱۹ منابع
۲۰ پیوند به بیرون
جغرافیا
جنگلی در کوههای جودن
مساحت اسرائیل ۲۲٬۱۴۵[۱۹] کیلومتر مربع است. اسرائیل ۱۵۳مین کشور جهان از لحاظ وسعت جغرافیایی است.[۲۰]
اسرائیل در شمال با لبنان، در شمال شرقی با سوریه، در شرق با اردن و در جنوب غربی با مصر مرز زمینی دارد. اسرائیل همچنین در شرق با کرانه باختری رود اردن و در جنوب غربی با نوار غزه مجاور است. این کشور همچنین از طریق دریای مدیترانه، خلیج ایلات و دریای سرخ مرز آبی دارد. این کشور با وجود پهناوری اندک، ویژگی‌های جغرافیایی متنوعی را شامل می‌شود.[۱]
شورترین دریاچه جهان به نام دریای مرده (بحرالمیت) در مرز اردن و اسرائیل واقع شده است. بزرگ‌ترین دریاچه داخلی اسرائیل، دریاچه کینرت در دامنه بلندی‌های جولان قرار گرفته‌است.[۲۱]
صحرای نِگِب بیابانی است وسیع در جنوب کشور اسرائیل. این بیابان حدود ۵۵ درصد از خاک اسرائیل را پوشانده‌است.
تقسیمات کشوری
تقسیمات کشوری
۱. استان شمال
۲. استان حیفا
۳. استان مرکز
۴. استان تل‌آویو
۵. استان اورشلیم
۶. استان جنوب
کشور اسرائیل به شش استان (به عبری: מחוזות محوزوت، جمع محوز) و ۱۵ بخش (به عبری: נפות نافوت، جمع نافا) تقسیم می‌شود.
استان‌ها
نوشتار اصلی: فهرست استان‌های اسرائیل
۱. استان شمال - مرکز استان: ناصره
۲. استان حیفا - مرکز استان: حیفا
۳. استان مرکز - مرکز استان: رمله
۴. استان تل‌آویو - مرکز استان: تل‌آویو
۵. استان اورشلیم - مرکز استان: اورشلیم
۶. استان جنوب - مرکز استان: بئرشبع
شهرهای پرجمعیت
نوشتار اصلی: فهرست شهرهای اسرائیل
بیت‌المقدس
تل‌آویو
حیفا
ریشون لتسیون
اشدود
بئرشبع
پتخ تیکوا
نتانیا
خولون
بنی برق
بت یام
رمت گن
اشکلون
رخووت
فهرست زیر شامل ۱۰ شهر پرجمعیت اسرائیل می‌شود. برای مشاهده آمار جمعیتی تمام شهرهای اسرائیل به فهرست شهرهای اسرائیل مراجعه کنید.
پرچم شهر جمعیت
در محدوده شهری
(۲۰۰۹)[۲۲] جمعیت
با احتساب
حومه (۲۰۰۹)[۲۳] استان
Emblem of Jerusalem.svg اورشلیم ۷۶۳٬۶۰۰ ۱٬۰۲۹٬۳۰۰ استان اورشلیم
Tel Aviv coatofarms.jpg تل‌آویو ۳۹۲٬۵۰۰ ۳٬۲۵۰٬۰۰۰ استان تل‌آویو
Haifa coa.svg حیفا ۲۶۴٬۹۰۰ ۱٬۰۳۹٬۰۰۰ استان حیفا
Rishon leZion COA.png ریشون لتسیون ۲۲۶٬۱۰۰ - استان مرکز
Coat of arms of Ashdod.png اشدود ۲۰۹٬۲۰۰ - استان مرکز
BeershebaEmblem.svg بئرشبع ۱۸۷٬۲۰۰ ۵۳۱٬۰۰۰ استان جنوب
Coat of arms of Petah-Tiqua.svg پتخ تیکوا ۱۹۳٬۹۰۰ - استان مرکز
NetanyaLogo.png ناتانیا ۱۷۹٬۰۰۰ - استان مرکز
Holon COA.png خولون ۱۷۰٬۶۰۰ - استان تل‌آویو
Coat of arms of Bnei Brak.png بنی برق ۱۵۳٬۳۰۰ - استان تل‌آویو
مردم
نمودار پراکندگی نژادی در اسراییل در بین سالهای ۱۹۵۰ تا ۲۰۰۰
بر پایه آمار سال ۲۰۰۹ میلادی، اسرائیل در حدود هفت میلیون و ۵۰۰ هزار نفر جمعیت داشته‌است که در حدود پنج میلیون و ۷۰۰ هزار نفر از ساختار جمعیتی آن را یهودیان تشکیل داده‌اند.[۲۴] مابقی ساختار جمعیتی از مسلمان‌ها، مسیحیان، دروزها و سامریون تشکیل شده‌است.[۴]
بزرگ‌ترین بخش از اقلیت‌های قومی را شهروندان موسوم به عرب اسرائیلی تشکیل می‌دهند. اعراب اسرائیل ۱۹٫۷ درصد از جمعیت اسرائیل را تشکیل می‌دهند.[۲۵] همچنین بر اساس آمار موجود، بیش از ۱۳۵هزار شهروند ایرانی‌تبار در کشور اسرائیل زندگی می‌کنند.[۲۶]
تاریخ
نوشتار اصلی: تاریخ اسرائیل
دولت مدرن اسرائیل دارای ریشه‌های مذهبی در سرزمین اسرائیل از کتاب مقدس است که به آن از دوران باستان صهیون گفته می‌شده است.[۲۷] سرزمین باستانی اسرائیل همچنین منطقه‌ای حیاتی از پادشاهی اسرائیل و پادشاهی یهودا بوده است.[۲۸] با شکل‌گیری جنبش سیاسی صهیونیسم در سال ۱۸۹۷ و بیانیه بالفور در سال ۱۹۱۷ میلادی، جامعه ملل، در پایان جنگ جهانی اول و پس از سقوط امپراتوری عثمانی، قیمومیت بر فلسطین را به بریتانیا اعطا کرد،[۶] با هدف این‌که قیمومیت بریتانیا «پیش‌زمینه‌های مطلوب سیاسی، اقتصادی و امنیتی برای تاسیس خانه ملی یهودیان را عهده‌دار شود و همچنین برای حفاظت از حقوق مدنی و حقوق مذهبی از همه ساکنان سرزمین فلسطین، صرف‌نظر از نژاد و مذهب» بکوشد.[۲۹]
شکل‌گیری صهیونیسم تا تشکیل دولت اسرائیل
حییم وایزمن، شیمیدان روسی‌تبار یهودی و کاشف ماده اَسِتون، اولین رئیس‌جمهور اسرائیل بود.[۳۰]
ایجاد جنبش صهیونیسم موجب موج دوم مهاجرت به خاور میانه شد (۱۹۰۴ - ۱۹۱۴) و بیش از ۴۰۰۰۰ یهودی به آن سرزمین مهاجرت کردند. در سال ۱۹۱۷ وزیر خارجه بریتانیا آرتور جی بالفور اعلامیه مشهوری را منتشر کرد که از در نظر گرفتن فلسطین به عنوان سرزمینی برای یهودی‌ها پشتیبانی شده بود. در ۱۹۲۰ فلسطین به‌عنوان عضوی از جامعه ملل تحت قیمومیت بریتانیا پذیرفته شد. مهاجرت یهودیان در موج سوم (۱۹۱۹ - ۱۹۲۳) و چهارم (۱۹۲۴ - ۱۹۲۹) پس از جنگ اول جهانی ادامه یافت. در شورش اعراب در ۱۹۲۹ در فلسطین، ۱۳۳ یهودی و از جمله ۶۷ نفر در هبرون کشته شدند. در پایان جنگ دوم جهانی، جمعیت یهودیان در فلسطین بیش از ۶۰۰۰۰۰ نفر بود.
در سال ۱۹۳۹، بریتانیا «نامه سفید (گزارش دولت) سال ۱۹۳۹» خود را منتشر نمود و در آن مهاجرت یهودیان و خرید زمین توسط آن‌ها را محدود نمود که شاید علت آن شورش‌های اعراب در فاصله سالهای ۱۹۳۶ - ۱۹۳۹ بوده‌است. از دیدگاه انجمن‌های یهودی و صهیونیست‌ها، این «نامه سفید» خیانت به اعلامیه ۱۹۱۷ بالفور بود. ضمن آنکه اعراب نیز از این تصمیم راضی نبودند و خواهان توقف کامل مهاجرت یهودیان به این سرزمین بودند. اما این «نامه سفید» خط دهنده سیاست بریتانیا تا انتهای دوران قیمومیت بر آن سرزمین بود.
برحسب طرح تقسیم ارائه‌شده توسط سازمان ملل قرار بر این بود که این منطقه بین اعراب و یهودیان بطور مساوی تقسیم گردد و بیت‌المقدس(اورشلیم) نیز محدودهٔ تحت نظارت سازمان ملل قرار گیرد، تا از ایجاد برخورد جلوگیری شود. اما یهودی‌ها به طرح قانع نبودند و مناطق دیگری را نیز به اشغال درآورده و ضمیمه خاک خود کردند. اعراب نیز با تشکیل حاکمیتی یهودی به هر نحو مخالف بودند و مخالفت خود را اعلام کردند.
بعد از تشکیل دولت اسرائیل
در سال ۱۹۴۸ م. با اشغال قسمت اعظمی از فلسطین در محل باستانی کشور پادشاهی مکابیز، دولت اسرائیل در آسیای غربی در مشرق مدیترانه تشکیل گردید. مساحت آن ۲۱۰۰۰ کیلومتر مربع و جمعیت آن ۳۶۹۰۰۰۰ تن است. پایتخت آن شهر تل آویو و شهرهای عمده آن اورشلیم و حیفا (بندر مهم) است.[۳۱] طبق قانون کنِسِت بنا بوده‌است، پایتخت این کشور به اورشلیم منتقل شود و سفارتخانه‌های خارجی نیز به آنجا برود،[۳۲] اما تا کنون فقط ایالات متحده آمریکا این تصمیم را به رسمیت شناخته‌است و مرکز نمایندگی اصلی خود را به اورشلیم منتقل کرده‌است و عملاً هنوز تل آویو پایتخت است.
نظام سیاسی
کِنسِت (مجلس نمایندگان) در اورشلیم.
در اسرائیل احزاب بازیگران اصلی در صحنه سیاسی هستند، این احزابند که تعیین کننده نوع زندگی، جهت گیری‌های سیاسی و اجتماعی در اسرائیل هستند.
احزاب اصلی اسرائیل اغلب سال‌ها پیش از تأسیس دولت به وجود آمده‌اند، بارها دچار ائتلاف و انشعاب شده‌اند که این ائتلاف و انشعاب‌ها تا کنون نیز ادامه دارد.
در اسرائیل هر حزبی که موجودیت دولت یهود را به رسمیت بشناسد حق فعالیت سیاسی دارد و هر حزبی که بیش از نیمی از کنست را در دست گیرد می‌تواند کابینه را تشکیل دهد و در غیر این صورت با ائتلاف با احزاب دیگر کابینه تشکیل می‌شود، نخست وزیر با رای مستقیم مردم تعیین می‌شود و ریاست جمهوری که پستی کاملاً تشریفاتی است از سوی کنست و برای مدت ۵ سال انتخاب می‌گردد.
احزاب کلیدی
نوشتار اصلی: احزاب در اسرائیل
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر کنونی اسرائیل و رهبر کنونی حزب لیکود است.[۳۳]
حزب کارگر: در سال ۱۹۳۰ حزب ماپای با ادغام دو حزب قدیمی کارگری تشکیل شد و در همان دهه به حزب مسلط در عرصه سیاسی این کشور بدل شد و در سال ۱۹۶۵ ماپای با ائتلاف با حزب رافی حزب کارگر را تشکیل داد، حزب ماپای و بعدها کارگر از سال ۱۹۴۸ تا ۱۹۷۷ به صورت ممتد حزب حاکم اسرائیل بود و افراد سرشناسی چون بن گوریون، شیمون پرز، اسحاق رابین از اعضای این حزب بودند. تعلقات ناسیونالیستی در حزب کارگر شدید نیست، این حزب طرفدار جدایی دین از سیاست و حزبی سکولار است.
حزب لیکود: یکی از احزاب ناسیونالیست افراط گرای اسرائیل است، در گذشته با نام هروت (آزادی) فعالیت می‌کرده و در سالهای ۱۹۲۰ تا ۱۹۳۰ در روسیه ایجاد گردیده. این حزب در ابتدا طرفدار تشکیل دولت در دو سوی رود اردن بود و اندک اندک نظریاتش تعدیل یافت و امروزه از تشکیل دولت فلسطینی فقط در ۵۰ درصد کرانه باختری حمایت می‌کند.
حزب مفدال: در سال ۱۹۵۵ و از ائتلاف دو حزب میزراهی و اتحادیه کارگران مذهبی حزب مفدال با گرایش ملی-مذهبی ایجاد شد، مفدال دارای گرایش‌های مذهبی و ناسیونالیستی است، این حزب در اکثر دولت‌های ائتلافی اسرائیل حضور داشته و به عنوان یک حزب سیاسی شریک دولت شناخته می‌شود.
حزب آگودات اسرائیل: حزب آگودات(اتحاد) نام تشکیلاتی از خاخامهای ارتدکس آلمانی است که در ۱۹۱۲ در لهستان و لیتوانی با هدف مخالفت با مرام صهیونیسم شکل گرفت و ضمن مردود دانستن تلاش برای تأسیس دولت یهود در فلسطین این اقدام را نوعی بدعت گزاری در دین یهود اعلام کرد. آگودات اسرائیل تعلقات ناسیونالیستی خاصی ندارد ولی به شدت خواستار رعایت احکام مذهبی یهود است.
حزب شاس: این حزب در ۱۹۸۴ توسط یک خاخام سیاسی به نام آریه دری تأسیس شد و یکی دیگر از احزاب مذهبی اسرائیل است، تعلقات ناسیونالیستی خاصی ندارد و بیشتر در پی اجرای قوانین دین یهود در جامعه و گرفتن امتیاز برای مدارس دینی و طلاب است.
حزب مرتز: از اتحاد ۳ حزب کوچک‌تر به نام‌های راز، ماپام و شینویی به وجود آمد. مرتز طرفدار سرسخت آزادی مذهبی است و بر تکثرگرایی در جامعه اسرائیل تاکید دارد و از این رو در جامعه اسرائیل قطب مخالف شاس محسوب می‌شود.
حزب کادیما:این حزب توسط آریل شارون تاسیس شد.
احزاب عرب: در اسرائیل ۳ حزب عرب نیز فعالیت می‌کنند که متناسب با جمعیت هوادار خود، نمایندگانی به کنست می‌فرستند.
سیاست خارجی
نقشه روابط دیپلماتیک اسرائیل با کشورهای جهان.
اسرائیل عضو رسمی سازمان ملل متحد است و در بسیاری از کشورهای جهان، وابسته‌های دیپلماتیک دارد. در حال حاضر بیش از صد و شصت کشور جهان، اسرائیل را به رسمیت می‌شناسند و با این کشور روابط کامل دیپلماتیک دارند.[۳۴]
۳۲ کشور عضو سازمان ملل شامل افغانستان، الجزایر، عراق، بنگلادش، بحرین، بوتان، برونئی، مجمع‌الجزایر قمر، جیبوتی، اندونزی، کره شمالی، کویت، لبنان؛ لیبی، مالزی، مالی، مراکش، نیجر، عمان، قطر، پاکستان، سومالی، سودان، عربستان سعودی، سوریه، تونس، امارات متحده عربی و یمن این دولت را به رسمیت نمی‌شناسند و ایران، گینه، کوبا و چاد هم پس از مدتی این دولت را غیرقانونی اعلام کرده و از تصمیم خود برای به رسمیت شناختن آن برگشتند.[۳۵]
تمامی کشورهای غربی، بخشی از آمریکای جنوبی، آسیا و آفریقا نیز کشور اسرائیل را به رسمیت شناخته‌اند.[۳۶]
آموزش عالی
فارغ التحصیلان دورهٔ کارشناسی ارشد سال ۲۰۰۷ دانشگاه حیفا.
نوشتار اصلی: آموزش عالی در اسرائیل
آموزش در اسرائیل، یکی از مهمترین بخش‌های فرهنگ و نوع زندگی در اسرائیل است. مدارس و دانشگاه‌های اسرائیل، از سیستم سکولاریزم (ممانعت از دخالت دین در امور عمومی جامعه) پیروی می‌کنند. دولت اسرائیل، همچنین هر ساله بیش از ده درصد بودجه عمومی کشور را به آموزش و توسعه مدارس، موسسات علمی و تحقیقاتی و دانشگاه‌های اسرائیل اختصاص می‌دهد. رشته‌های فرهنگ عربی و اسلام، ریاضی - فیزیک و علوم تجربی، جزء سه رشته مقطع دبیرستان اسرائیل محسوب می‌شود. البته تعداد فارغ‌التحصیلان رشته فرهنگ عربی و اسلام نسبت به دو رشته دیگر پایین است.[۳۷]
٪۹۷٫۱ اسرائیلی‌ها باسواد هستند.[۳۸] این رقم یکی از بالاترین ارقام در میان تمامی کشورهای جهان و بالاترین در منطقه خاورمیانه است.[۳۹] در مقایسه با تمامی کشورهای جهان، به نسبت جمعیت، اسرائیل دومین کشور از نظر میزان چاپ کتاب و سرانه کتاب‌خوانی است.
تاکنون ده اسرائیلی موفق به دریافت جایزه نوبل شده‌اند.[۴۰][۴۱]
دانشگاه‌های اصلی اسرائیل
از دانشگاه‌های اصلی اسرائیل می‌توان به دانشگاه عبری اورشلیم، دانشگاه بن گوریون، دانشگاه حیفا، دانشگاه برایلان، دانشگاه تل‌آویو، دانشگاه صنعتی اسرائیل و موسسه عالی علوم وایزمن اشاره کرد.
اقتصاد
ال عال هواپیمایی رسمی حامل پرچم و بزرگ‌ترین شرکت هواپیمایی در کشور اسرائیل است. هواپیمایی ال عال در ایام شبات پرواز نمی‌کند.[۴۲]
این کشور دارای مقدار زیادی از مخازن گاز طبیعی در ساحل خود در دریای مدیترانه است که انتظار می‌رود این کشور را از وارد کننده گاز به صادرکننده آن تبدیل کند.[۴۳]
بودجه سالیانه اسرائیل امروز از ۶۶ میلیارد دلار فراتر می‌رود، از سال ۱۹۸۵، آمریکا سالانه در حدود ۳ میلیارد دلار به اسرائیل کمک کرده است. از سال ۱۹۷۶، اسرائیل بیشترین مقدار کمکهای خارجی سالانهٔ آمریکا را دریافت کرده است. بعلاوه پس از جنگ جهانی دوم آمریکا در مجموع بیشترین کمکهای مالی را به اسرائیل ارائه داده است.[۴۴] کمکهای مالی آمریکا قرار است از سال ۲۰۰۸ به تدریج افزایش یابد و حداکثر به ۳٫۱ میلیارد دلار در سال برسد، بااینهمه کمک ۳٫۱ میلیاردی آمریکا، بخش کوچکی از بودجه سالیانه ۶۶ میلیارد دلاری اسرائیل را تشکیل می‌دهد.
منتقدان اسرائیل ادعا می‌کنند که این کمک‌ها از ابتدای آغاز آن (۱۹۴۹) تا به حال، به ۱۰۸ میلیارد دلار بالغ شده‌است که آی‌پک (کمیته روابط عمومی آمریکایی اسرائیلی) نقش مهمی در جمع‌آوری این کمک‌ها داشته‌است.[۴۵][نیازمند منبع]
اما از سوی دیگر مدافعان اسرائیل از جمله کمیته روابط عمومی آمریکایی اسرائیلی[۴۶] مدعی هستند که ارقامی همچون کمک ۱۰۸ میلیارد دلار کمک از آغاز تشکیل اسرائیل تاکنون، آماری نیست که موجب سازندگی و آبادانی و حاصل پیشرفتهای گسترده یک کشور درگیر جنگ در زمینه‌های مختلف بوده باشد، بلکه تلاش خود ملت و ابتکار و میهن پرستی و سخت کوشی مردمان آن عامل دستاوردهای گسترده علمی، صنعتی، کشاورزی، بهداشتی، پزشکی، هنری و ادبی آن بوده است.[۴۶]
گفتنی است که امروزه اسرائیل به نسبت جمعیت خود دارای صادرات قابل توجهی است و تکنولوژی و محصولاتی با تکنولوژی بالا را حتی به کشورهای ایالات متحده آمریکا و کشورهای بزرگی چون هند[۴۷] و چین[۴۸] صادر می‌کند.
گردشگری
صنعت گردشگری یکی از منابع مهم درآمد برای کشورهاست و اسرائیل نیز از این قاعده مستثنی نیست. جهانگردان بسیاری به منظور بازدید از مناطق باستانی مذهبی موزهها مناطق طبیعی جغرافیایی و سواحل از اسرائیل دیدن می‌کنند.[۴۹] جهانگردی یکی از مهمترین منابع حمایتی صنایع اسرائیل از جمله تجارت هتل‌ها و رستوران‌ها است. در سال ۲۰۰۹ بیش از ۲٫۷ میلیون نفر جهانگرد از اسرائیل بازدید کردند.[۵۰]
آزادی‌های اجتماعی و رسانه‌ای
قوانین کشور اسرائیل مبتنی بر اصول دموکراسی و سکولاریسم نوشته شده‌است.[۵۱] این کشور از لحاظ آزادی‌های اجتماعی و روند دمکراسی پیشروترین کشور در منطقه خاورمیانه محسوب می‌شود.[۵۲] چندهمسری در اسرائیل غیرقانونی است.[۵۳][۵۴]
تمامی جراید اسرائیلی مستقل هستند. سازمان گزارشگران بدون مرز، که یک سازمان بین‌المللی دفاع از مطبوعات است، در گزارشی که در سال ۲۰۰۵ منتشر کرد، رسانه‌های اسرائیلی را «مقتدر و مستقل» خواند اما افزود ارتش اسرائیل به کرات مانع فعالیت روزنامه نگاران فلسطینی و خارجی شده‌است.
قابل ذکر است متن تمام روزنامه‌های فلسطینی قبل از چاپ باید توسط مقامات اسرائیلی مورد بازبینی قرار گیرد.[۵۲]
جامعه همجنس‌گرایان دارای آزادی‌های وسیع اجتماعی در این کشور هستند، هرچند برخی گروه‌های مذهبی محافظه‌کار در اسرائیل با این آزادی‌ها مخالفند.[۵۵]
همچنین مجازات اعدام در کشور اسرائیل وجود ندارد و این مجازات از قوانین کیفری لغو شده است.[۵۶]
زبان
به دلیل ساختار مهاجرت‌پذیر اسرائیل، نام خیابان‌ها در اسرائیل به سه زبان عبری، عربی و انگلیسی نوشته می‌شوند.
عبری و عربی دو زبان رسمی و اصلی کشور اسرائیل می‌باشد. زبان‌های رایج دیگر در اسرائیل عبارت‌اند از: انگلیسی، روسی، ییدیش (زبان رایج میان یهودیان روسیه، لهستان و آلمان که مخلوطی از آلمانی و عبری است).
وزارت آموزش و پرورش اسرائیل یادگیری زبان عربی را در تمامی مدارس دولتی الزامی کرده‌است. هدف از این کار نزدیک کردن دو فرهنگ یهود و عرب به یکدیگر ذکر شده‌است. دو زبان عبری و عربی در پارلمان اسرائیل به عنوان زبان‌های رسمی شناخته می‌شوند و نمایندگان در صورت تمایل می‌توانند به زبان عربی در کنست سخن بگویند.[۵۷]
فرهنگ
به دلیل گستردگی ساختار جمعیتی، اسرائیل مردمانی با فرهنگ‌های متنوعی را در خود جای داده است.
اسرائیل کشوری است که مردمی از ادیان و فرهنگ‌های مختلف را در خود جای داده است مردمی که به شدت به اعتقادات خود معتقد هستند.[۵۸] به دلیل ساختار جمعیتی اسرائیل که عمدتاً از یهودیان و اعراب تشکیل شده است، اسامی تمامی خیابان‌های این کشور به دو زبان عبری و عربی نوشته شده است و تمامی فیلم‌های پخش شده باید دارای زیرنویس عبری و عربی باشند.
امکانات جامعه
۶۵ درصد اسرائیلی‌های ۱۸ ساله به بالا، مالک خانه خودشان هستند؛ ۸۴ درصد افراد بالای پنجاه سال به بالا نیز، مالک خانه‌شان هستند.[۵۹]
توان نظامی
نیروهای مسلح
نیروی هوایی اسرائیل، مجهزترین نیروی هوایی در منطقه خاورمیانه، با قابلیت کاملاً تهاجمی است.[۶۰][۶۱]
نیروهای دفاع اسرائیل که اسم مخفف آن به عبری «تزاحال» نامیده می‌شود، متشکل از سه نیروی زمینی، هوایی و دریایی است که زیر نظر مستقیم ستاد کل فرماندهی و عملیات اداره می‌شوند.
اسرائیل خود را توان نظامی برتر خاورمیانه می‌داند و راهبرد اصلی این کشور بر این اصل استوار است که هیچ کشوری درمنطقه نباید از او پیشی گیرد، و مقابله اسرائیل با توان هسته‌ای ایران نیز از این راهبرد سرچشمه می‌گیرد.[۶۲]
صنایع دفاعی
این کشور هر ساله چند میلیارد دلار از تجهیزات نظامی خود را به کشورهای دیگر جهان صادر می‌کند. کشورهای چین، هند و ایالات متحده آمریکا از جمله مشتریان کلان تجهیزات نظامی تولید شده در صنایع دفاعی اسرائیل هستند.[۴۷][۴۸]
بازدارندگی هسته‌ای
گفته می‌شود که اسرائیل از دهه پنجاه میلادی برنامه هسته‌ای داشته‌است، اما دولت اسرائیل هیچ‌گاه در اختیار داشتن جنگ‌افزار هسته‌ای را تأیید یا تکذیب نکرده‌است، و در این رابطه «سیاست ابهام» را در پیش گرفته‌است.[۶۳]
این کشور همچنین با آنکه عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است، اما هیچ‌گاه پیمان‌نامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را امضا نکرده‌است.
مرکز تحقیقات هسته‌ای نگب در ده کیلومتری شهر دیمونا قرار دارد که بر باور عمومی، بخش مهمی از «برنامه هسته‌ای اسرائیل» را تشکیل می‌دهد. در سال ۱۹۸۶ یک تکنسین هسته‌ای اسرائیلی، برای اولین‌بار، اطلاعات و تصاویری محرمانه از داخل رآکتور دیمونا و کلاهک‌های اتمی اسرائیل را در اختیار هفته‌نامه بریتانیایی ساندی‌تایمز قرار داد و به این ترتیب، مدارکی در تائید حدس و گمان‌های موجود، در مورد زرادخانه هسته‌ای اسرائیل را منتشر کرد.[۶۴]
به نوشتهٔ هفته‌نامه دفاعی جینز اسرائیل ششمین قدرت هسته‌ای جهان محسوب می‌شود. این هفته‌نامه همچنین مدعی شده‌است که اسرائیل دارای ۱۰۰ الی ۳۰۰ کلاهک هسته‌ای است که از نظر تعداد دارا بودن کلاهک هسته‌ای با بریتانیا برابری می‌کند.[۶۲]
جنگ‌ها
گلدا مایر اولین نخست‌وزیر زن اسرائیل بود.
نوشتار اصلی: جنگ اعراب و اسرائیل
جنگ ۱۹۴۸ (۱۳۲۷)
جنگ کانال سوئز (۱۳۳۵)
جنگ شش روزه (۱۹۶۷ میلادی-۱۳۴۶هجری شمسی)
جنگ اصطکاک (۱۳۵۲)
جنگ لبنان (۱۹۸۲میلادی) (۱۳۶۱)
جنگ اسرائیل و حزب‌الله لبنان (۲۰۰۶میلادی-۱۳۸۵هجری شمسی)
نبرد اسرائیل و غزه ۲۰۰۸ - ۲۰۰۹ (۱۳۸۷ - ۱۳۸۸)
درگیری‌های پراکنده با سوریه، لبنان و فلسطینیان (۲۰۰۹ تا کنون)
اسرائیل در حال حاضر درگیر نزاع با فلسطینیان در سرزمین‌هایشان است. سرزمین‌هایی که از بعد از جنگ ۶ روزه ۱۹۶۷ به اشغال اسرائیل درآمده‌است و این به رغم امضا قرارداد اسلو در ۱۳ سپتامبر ۱۹۹۳، مورد اختلاف می‌باشد.
فلسطینیان خواستار آنند که نوار غزه و کرانه باختری رود اردن که به ترتیب در غرب و شرق اسرائیل قرار دارند، طبق طرح تقسیم سازمان ملل به یک کشور مستقل (و ترجیحاً به‌هم‌پیوسته) تبدیل شود. مذاکرات، تهدیدات و جنگ‌های هر از چند یک بار میان اسرائیل با سوریه و لبنان در جهت رسیدن به نقطه ثبات هنوز به نتیجه‌ای نرسیده‌است.
پیمان‌نامه‌ها و قطعنامه‌ها
Wiki letter w.svg این بخش از این نوشتار خُرد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.
در تاریخ ۱۷ سپتامبر ۱۹۷۸ پیمان صلح کمپ دیوید میان کشورهای اسرائیل و مصر و با میانجگری ایالات متحده آمریکا به امضا رسید.
سال ۲۰۰۴ میلادی در پی ترور شیخ احمد یاسین توسط اسرائیل طرح تصویب قطعنامه‌ای در شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه اسرائیل مطرح شد. ۱۱ عضو شورای امنیت به این قطعنامه رای مثبت و ۳ کشور(بریتانیا، آلمان و رومانی) رای ممتنع دادند. این قطعنامه با رای منفی آمریکا وتو شد.[۶۵]
سال ۲۰۰۶ میلادی مجمع عمومی سازمان ملل متحد طی قطعنامه‌ای اسرائیل را به دلیل به قتل رساندن ۱۹ شهروند فلسطینی در بیت حانون محکوم کرد. این قطعنامه همچنین خواستار توقف حملات اسرائیل به نوار غزه و عقب نشینی نیروهای این کشور از مناطق تحت اداره فلسطینیان شد. ۱۵۶ کشور جهان به این قطعنامه رای مثبت، ۷ کشور رای منفی و ۷ کشور رای ممتنع دادند.[۶۶][۶۷]
عفو بین‌الملل گزارش کرده است که اسرائیل در جریان حملاتی که از دسامبر ۲۰۰۸ تا ژانویهٔ ۲۰۰۹ به نوار غزه کرد، مرتکب جنایات جنگی شده، حملات نظامی‌اش به این منطقه غیر مسئولانه بوده و همچنین دست به تخریب‌های عمدی و وحشیانه زده است.[۶۸]
شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد اسرائیل را به دلیل حمله به کاروان امدادرسانی غزه در سال ۲۰۱۰ به نقض قوانین متهم کرده و گفته است مدارک واضحی وجود دارد که پیگرد قانونی علیه اسرائیل را به دلیل کشتار تعمدی ممکن می‌کند. در این حمله ۹ نفر از فعالان حقوق بشر که قصد داشتند با عبور از محاصره اقتصادی نوار غزه توسط اسرائیل، مواد امدادی را به ساکنان این منطقه برسانند، کشته و تعداد بیشتری مجروح شده‌اند. اما اسرائیل این گزارش را مغرضانه دانسته و رد کرده است.