غسل، در لغت به معنای شستن است[۱] و در اصطلاح به مجموعه‌ای از اراده قلبی و اجرای عملی در خصوص شستن بدن گفته می‌شود.
محتویات
۱ انواع غسل
۱.۱ غسل‌های واجب
۱.۱.۱ غسل‌های واجب مشترک زنان و مردان
۱.۱.۲ غسل‌های خاص زنان
۱.۲ غسل‌های مستحب
۲ چگونگی انجام
۲.۱ تعرف غسل ترتیبی
۲.۲ تعرف غسل ارتماسی
۳ جستارهای وابسته
۴ پانویس
۵ منابع
انواع غسل
غسل‌ها بر پایهٔ حکم شرعی به دو دسته تقسیم می‌شود:
غسل‌های واجب
غسل‌های مستحب
غسل‌های واجب
هفت نوع غسل واجب وجود دارد که خود به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:
غسل واجب مشترک زنان و مردان
غسل‌های خاص زنان
غسل‌های واجب مشترک زنان و مردان
غسل میت
غسل مس میت
غسل نذر و عهد و قسم
غسل جنابت
غسل‌های خاص زنان
غسل‌های خاص زنان به لحاظ خونی است که از اندام تناسلی آنها خارج می‌شود و براساس نوع خون نوع وضعیت جسمی آنان و به تبع آن حکم وضعی آنها در فقه شیعه متفاوت است. سه نوع غسل واجب خاص زنان وجود دارد:
غسل حیض
غسل استحاضه
غسل نفاس (شستشوی زچگی)
غسل‌های مستحب
غسل‌های مستحب بسیاری وجود دارند. از جملهٔ غسل‌های مستحب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
غسل روز جمعه
غسل روز عید
غسل حج عمره
غسل پس از تغسیل میت
غسل پاکیزگی
غسل برای حاجت خواستن از خداوند متعال و برای توبه و نشاط به جهت عبادت.
چگونگی انجام
غسل واجب یا مستحب را (به جز غسل میت) به دو صورت می‌توان انجام داد:
اول: ترتیبی
دوم: ارتماسی
در غسل ارتماسی باید بدن پاک باشد ولی در غسل ترتیبی پاک بودن تمام بدن لازم نیست و اگر تمام بدن نجس باشد و هر قسمتی را پیش از غسل دادن آن قسمت آب بکشد کافی است.
تعرف غسل ترتیبی
در غسل ترتیبی باید به نیت غسل، نخست سر و گردن، و سپس نیمهٔ راست بدن از گردن تا کف پا و دست راست و بعد نیمهٔ چپ بدن از گردن تا کف پا و دست چپ را بشوید. و دیگر تمام
تعرف غسل ارتماسی
در غسل ارتماسی باید آب در یک لحظه، تمام بدن را بگیرد. پس اگر به نیت غسل ارتماسی در آب فراوانی مانند استخر فرو رود.
بگیرد و اگر آب برای وضو نیست یک تیمم بدل از وضو هم بگیرد. و در هر صورت برای نمازهای بعدی مادامی که عامل آن غسل تکرار نشده‌است (مثلاً دوباره جنب نشده‌است) و آب هم برای غسل پیدا نکرده‌است یا وضو می‌گیرد و یا در صورت نبودن آب تیمم بدل از وضو می‌کند.