محمول شرایطی را توصیف می‌کند که اشیا مربوط، متغیرهای، ممکن است ارضا کنند و اگر این‌طور باشد گزارهٔ حاصل صادق خواهد بود. در منطق قدیم و در فلسفه هر گزاره را به دو بخشِ موضوع و محمول تقسیم می‌کنند. این نام‌گذاری به جایِ نهاد و مسند در ادبیات به کار می‌رود.
محمول گاهی مفاهیم ایجابی است، مانند «هر دانایی تواناست» و گاهی مفاهیم سلبی، مانند «هر نادانی بی‌ادب است.».
سلبی بودن موضوع به ادات سلب است؛ لذا مفاهیمی چون «نادان»، «ناتوان»، «بی‌ادب» و «غیرممکن» سلبی یا معدوله هستند. اگر قضیه‌ای در موضوع دارای اداب سلب باشد، آن را «معدولةالموضوع» و اگر محمول آن دارای ادات سلب باشد، آن را «معدولة المحمول» می‌نامند. با این حال مفاهیمی چون «جاهل»، «محال» و «عبث» ایجابی و یا محصله محسوب می‌شوند. البته موجبه یا سالبه بودن قضیه تنها بستگی به نسبت حکمیه دارد و سلب و ایجاب موضوع و محمول در آن تأثیری ندارد، و تأثیر آن فقط از حیث محتواست. مثلاً قضیه «دنیا بی‌وفا است» موجبه و قضیه «دنیا باوفا نیست» سالبه محسوب می‌شود.
در منطقِ جدید مفهومِ محمول کماکان وجود دارد، اما محمول‌ها و موضوع‌ها (اشیا) از دو جنسِ کاملاً مختلف فرض می‌شوند. موضوع‌ها متغیر و محمول‌ها تابع محسوب می‌شوند از همین رو گزاره‌نما (یا تابع گزاره‌ای) نوع امروزی محمول در ریاضیات جدید است.
«(اصطلاح منطق ) مقابل موضوع است . به اصطلاح منطقیان به معنی خبر که در مقابله ٔ مبتدا است و این محمول مقابل موضوع میباشد و منطقیان مبتدا را موضوع و خبر را محمول گویند، چنانکه الانسان حیوان ، پس انسان موضوع است و حیوان محمول است . (آنندراج ) (غیاث ). در منطق همان است که در نحو خبر مبتدا گویند و او صفت باشد. (مفاتیح ). مسند (در اصطلاح منطق ). (یادداشت مرحوم دهخدا). || در اصطلاح منطقیان محکوم به است در قضیه ٔ حملیه ٔ غیرشرطیه و در قضیه ٔ شرطیه محمول را تالی گویند.»