محمود مهرمحمدی (زاده ۱۳۳۷ در تهران) اندیشمند و دست‌اندرکار آموزش و پرورش در ایران است. او سرپرست دانشگاه فرهنگیان و عضو هیئت علمی (با مرتبه استاد) دانشگاه تربیت مدرس با مدرک دکترای برنامه درسی و آموزش می‌باشد. مهرمحمدی آثار، پژوهش‌ها و مسئولیت‌های متعددی در باب تعلیم و تربیت دارد و جوایز مهمی را نیز کسب کرده است. وی از مجریان و تدوین‌کنندگان اصلی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش می‌باشد و در تأسیس و فعالیت پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، انجمن مطالعات برنامه درسی و دانشنامه برنامه درسی نقش مهمی بر عهده داشته است.[۱][۲]
محتویات
۱ زندگینامه
۲ تربیت معلم
۳ کتابها
۴ مسئولیت‌های اجرایی
۵ جوایز
۶ مقالات
۷ زمینه‌های تحقیقاتی
۸ منابع
۹ پیوند به بیرون
زندگینامه
محمود مهرمحمدی به سال ۱۳۳۷ در خانواده‌ای مذهبی که وضع اقتصادی متوسطی داشت در تهران متولد شد. بیشتر دوران تحصیلش را در مدرسه علوی گذراند و در سال ۱۳۵۵ دیپلم ریاضی را اخذ کرد. سپس برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و تحصیلات دانشگاهی خود را در آمریکا گذراند. وی مدرک کارشناسی خود را در رشته فناوری صنعتی از دانشگاه ایالتی کالیفرنیا و کارشناسی ارشد خود را از همان دانشگاه در رشته فناوری آموزشی گرفت.
دوران بین کارشناسی ارشد و دکترا (۱۳۶۰ تا ۱۳۶۴) را در ایران گذراند و در وزارت علوم، به عنوان مدیر کل دفتر نظارت و سنجش آموزش وزارت علوم فعالیت می‌کرد. سپس دکترای تخصصی خود را در گرایش برنامه درسی و آموزش از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی کسب کرد. وی در سال ۱۳۶۷ به ایران بازگشت و مسئول مرکز برنامه‌ریزی آموزشی وزارت علوم شد. در سال ۱۳۶۸ مهرمحمدی به عنوان مشاور پژوهشی وزیر در این وزارتخانه مشغول به کار شد. در سال ۱۳۷۴، پژوهشکده‌ای در وزارت آموزش و پرورش به نام پژوهشکده تعلیم و تربیت تاسیس شد که بعداْ به پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش تبدیل شد. از آن سالها به بعد مهرمحمدی درگیر کار اجرایی نشد و تمام وقت در دانشگاه تربیت مدرس مشغول به تدریس بود.[۳] تا اینکه در ۲۴ شهریور ۱۳۹۲ به سرپرستی دانشگاه فرهنگیان منصوب شد.[۴]
علاوه بر این، وی هم اکنون عضو هیئت علمی دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس با رتبه استاد و عضو هیات موسس انجمن مطالعات برنامه درسی ایران و سردبیر فصلنامه علمی-پژوهشی تعلیم و تربیت (پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش) و رپیس شورای علمی دانشنامه ایرانی برنامه درسی است. او مجری طرح تدوین سند ملی آموزش و پرورش در سال‌های ۸۳ تا ۸۸ نیز بود.[۵][۶][۷][۸][۹]
تربیت معلم
محمود مهرمحمدی توجه و دلبستگی فراوانی به امر تربیت معلم داشته و آثار بسیاری در اینباره دارد. به غیر از کتابهای وی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم به این امر مربوط هستند، برخی مقالات مختص تربیت معلم وی عبارتند از:
نگاهی به شیوه اصلاح و نوع اصلاحات ضروری در تربیت معلم (۱۳۷۱)
نظام تربیت معلم در جمهوری فدرال آلمان و مقایسه آن با جمهوری اسلامی ایران (۱۳۷۷)
نقد و بررسی رویکردهای تدریس فکورانه به منظور ارایه برنامه درسی تربیت معلم فکور (۱۳۸۵)
الگوی تدوین برنامه‌های درسی مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات -فاوا- در تربیت معلم (۱۳۸۶)
برنامه درسی تربیت معلم و الگوی اجرائی مشارکتی آن؛ راهبرد تحولی برای تربیت معلم در ایران (۱۳۹۲)
فلسفه تربیت در جمهوری اسلامی ایران و تحقق معلم پژوهنده (۱۳۹۲)[۱۰]
مهرمحمدی در ۲۴ شهریور ۱۳۹۲ به سرپرستی دانشگاه فرهنگیان منصوب شد.[۱۱] وی می‌گوید که تصدی مسئولیت دانشگاه فرهنگیان کار عظیم تخصصی تربیت نیروی انسانی برای آموزش و پرورش است که به شهادت مقالات و سایر تلاش‌های علمی ام، دغدغه سال‌های دور و نزدیکم بوده است. قرار گرفتن در مسند مدیریت این دانشگاه، بهترین فرصت ممکن را در اختیار چون منی می‌توانست قرار دهد که در جهت عملیاتی کردن اندیشه‌ها و افکارم بکوشم... دانشگاه فرهنگیان یک دستاورد تشکیلاتی مهم و یک فرصت برای آموزش و پرورش کشور است... تربیت معلم در کشور ما باید به یک گفتمان تخصصی تبدیل شود و ضمن پاسداشت میراث گذشتگان، به نوآوری و نواندیشی در این عرصه بها داده شود... هیچ حرفه‌ای به اندازه شغل معلمی بر توسعه و پیشرفت جامعه تأثیرگذار نیست. از این رو است که معلمان را نخستین مشعل‌داران پیشرفت و توسعه کشور می‌دانند و تحول و پیشرفت در هر جامعه‌ای را در گرو متحول شدن نظام تعلیم و تربیت آن جامعه قلمداد می‌کنند. بنابراین محور اصلی تحول و توسعه، نظام تعلیم و تربیت و بهبود شرایط و کیفیت کار معلم است.[۱۲]
کتابها
این کتابها اعم از تألیف و ترجمه به شکل انفرادی یا با همکاری دیگران است:
۱- نظریه‌های برنامه درسی، جی، پی، میلر، ترجمه به فارسی، انتشارات سمت، ١٣٧٩
۲- مبانی علمی هنر تدریس، ان. ال. گیج، ترجمه به فارسی، انتشارات مدرسه،١٣۶٨
۳- برنامه درسی: رویکردها، دیدگاهها و چشم اندازها، انتشارات به نشر، مشهد، ١٣٨١
۴- بازاندیشی فرایند یاددهی – یادگیری و تربیت معلم. انتشارات مدرسه، ١٣٧٩
۵- جستارهایی در پژوهش در آموزش و پرورش، پژوهشکده تعلیم و تربیت، ١٣٧٨
۶- بررسی تطبیقی ابعاد اساسی نظام آموزش و پرورش آلمان و مقایسه آن با جمهوری اسلامی ایران، پژوهشکدة تعلیم و تربیت، ١٣٧۵
۷- آموزش عمومی هنر: چیستی، چرایی و چگونگی، انتشارات مدرسه، ١٣٨٣
۸- زبان تخصصی برای رشته برنامه‌ریزی درسی، انتشارات سمت، ١٣٨٢
۹- روش‌شناسی مطالعات برنامه درسی، سمت، ١٣٨٧
۱۰- بازاندیشی فرایند یاددهی - یادگیری، مدرسه، ١٣٨٧
۱۱- درآمدی بر آموزشگری در آموزش عالی: به سوی استاد آموزش پژوه، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۹۲
۱۲- برنامه درسی و آموزش هنر در آموزش و پرورش، سمت، ۱۳۹۳
مسئولیت‌های اجرایی
محمود مهرمحمدی.jpg
1- مدیر کل دفتر نظارت و ارزشیابی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ٢٩/٠١/١٣٦١ - ٢٩/٠١/١٣٦٤
2- رئیس مرکز برنامه‌ریزی آموزشی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ٢٩/٠١/١٣٦٦ - ٢٩/٠١/١٣٦٨
3- مشاور پژوهشی و برنامه‌ریزی وزیر، وزارت آموزش و پرورش، ٢٩/٠١/١٣٦٧ - ٢٩/٠١/١٣٧٦
4- مدیر کل، مرکز تحقیقات آموزشی، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، وزارت آموزش و پرورش ٢٩/٠١/١٣٦٩ - ٢٩/٠١/١٣٧١
5- رئیس پژوهشکده تعلیم و تربیت، وزارت آموزش و پرورش، ٢٩/٠١/١٣٧٤ - ٢٩/٠١/١٣٧٦
6- رئیس گروه تعلیم و تربیت، دانشگاه تربیت مدرس، ٢٩/٠١/١٣٦٨ - ٢٩/٠١/١٣٧٩
7- سردبیر، فصلنامه تعلیم و تربیت، پژوهشکدة تعلیم و تربیت ٢٩/٠١/١٣٦٧ -
8- عضو شورایعالی آموزش و پرورش، ٢٩/٠١/١٣٨١ - ٢٠/٠٣/١٣٨۵
9- عضو شورای سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، ٢٩/٠١/١٣٨٢ - ٢٦/٠٤/١٣٨٤
10- عضو کمیته واژه‌گزینی علوم تربیتی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ٢٩/٠١/١٣٨٢ -
11- سردبیر فصلنامه مطالعات برنامه درسی، انجمن برنامه‌ریزی درسی ایران، ٢٩/٠١/١٣٨٢ -
12- استادیار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ٢٩/٠١/١٣٦٧ - ٢٩/٠١/١٣٧٦
13- دانشیار گروه تعلیم و تربیت، دانشگاه تربیت مدرس، ٢٩/٠١/١٣٧٦ - ٢٠/١٠/١٣٨۵
14- استاد تمام، دانشگاه تربیت مدرس، ٢٠/١٠/١٣٨۵ -
15- مدیر گروه تعلیم و تربیت دانشگاه تربیت مدرس، ٢٠/٠۵/١٣٨٦ -
16- رئیس کمیته علوم تربیتی شورای برنامه‌ریزی وزارت علوم، ١۵/٠٦/١٣٨٧ -
17- سرپرست دانشگاه فرهنگیان/ ۲۴/٠۶/١٣۹۲ -
جوایز
۱. پژوهشگر برگزیده علوم انسانی، جشنواره بین‌المللی فارابی، ١٣٩١
۲. استاد نمونه دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه تربیت مدرس، ١٣٨٣
۳. استاد نمونه کشوری ایران / وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ١٣٨٨
۴. استاد راهنمای برتر، جهاد دانشگاهی و معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور،
مقالات
محمود مهرمحمدی دهها مقاله علمی و پژوهشی نگاشته است. مقالاتی که وی تنها نویسنده آن بوده است، به ترتیب از سال ۹۲ تا ۷۵ عبارتند از:
تبیین و بازشناسی ظرفیت نظریه های ناظر به آموزش ارزش ها در نظام آموزشی از منظر اثربخشی - بازشناسی مهارتهای اساسی زندگی در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات - بررسی سازواری مدعای نظریه های رقیب برنامه درسی برای تربیت شهروند دمکراتیک با تکیه بر روایتی شوآبی - کثرت روش شناسی پژوهش افول پوزیتیویسم یا مرگ حقیقت؟ - فرهنگ خانواده مبنای مغفول در ساماندهی تعاملات خانه و مدرسه - نظرورزی درباره برنامه درسی دبیرستان گرایش عمومی تخصصی یا همگرایی در چهارچوب تخصص گرایی نرم - تبیین چرخش زیباشناسانه در تعلیم و تربیت: درسهای خرد و کلان برای بهبود کیفیت آموزش با الهام از عالم هنر - بازشناسی مفهوم و تبیین جایگاه تخیل در برنامه های درسی و آموزش با تأکید بر دوره ابتدائی - ملاحظات اساسی در باب سیاست گذاری توسعه برنامه درسی میان رشته ای در آموزش عالی از منظر فرایند تکوین - «مروری بر اندیشه های استاد کاردان و دلالتهای آن برای آموزش و پرورش ایران» - کند و کاو در ترجیحات روش شناختی پژوهشگران حوزه تعلیم و تربیت در ایران - فن آوری اطلاعات و ارتباطات و نسبت آن با آموزش و پرورش - مدیریت هم زمان مدارج تمرکز زدایی در نظام برنامه ریزی درسی - نظریه ی هوش چندگانه و دلالت های آن برای برنامه درسی و آموزشی - پژوهش مبتنی به عمل فکورانه در فرایند برنامه درسی، نظریه عمل گرای شواب - کاوشی در ماهیت تدریس و رابطه آن با یادگیری - اقدام پژوهی: رویکردی مؤثر در حرکت نظامهای پژوهشی انسانی- اجتماعی به سوی تعادل - ترکیب بهینه برای تصمیم گیرندگان در فرآیند تدوین برنامه درسی - برداشتی نو از سطوح و گستره تحقیقات آموزشی و تربیتی - نظریه پیاژه و کاربرد آن در برنامه ریزی درسی و آموزشی: تحلیلی بر دو کاربرد معارض - چرا باید برنامه های درسی را به سوی مسأله محوری سوق دهیم؟[۱۳]
زمینه‌های تحقیقاتی
1- تربیت معلم 2- روش‌شناسی پژوهش در حوزه برنامه درسی 3- هنر و زیباشناسی در برنامه درسی 4- برنامه درسی پنهان، برنامه درسی پوچ 5- تلفیق در برنامه‌های درسی 6- مطالعات تطبیقی در حوزة برنامه درسی 7- راهبردهای یاددهی – یادگیری 8- برنامه‌ریزی درسی آموزش عالی 9- رویکردهای طراحی برنامه درسی