یازدهمین دورهٔ انتخابات ریاست جمهوری ایران در ۲۴ خرداد ۱۳۹۲ بر‌گزار گردید که طی آن حسن روحانی به عنوان هفتمین رئیس‌جمهور ایران برگزیده شد.
همزمان چهارمین انتخابات شورای شهر و روستا و نیز انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس نهم در چهار حوزه و انتخابات میان‌دوره‌ای دورهٔ چهارم خبرگان در دو استان آذربایجان غربی و کهگیلویه و بویراحمد بر‌گزار شد.[۱]
محتویات
۱ پیشینه
۱.۱ انتخابات پیشین
۱.۲ اصلاح قانون انتخابات
۱.۲.۱ اصلاحات
۲ نامزدهای انتخاباتی
۲.۱ نامزدهای حاضر در انتخابات
۲.۲ نامزدان کنارکشیده
۲.۳ احرازنشدگان سرشناس
۲.۴ داوطلبان کنارکشیدهٔ سرشناس
۳ واکنش‌ها
۳.۱ داخلی
۳.۱.۱ سید علی خامنه‌ای
۳.۱.۲ محمود احمدی‌نژاد
۳.۱.۳ علی لاریجانی
۳.۱.۴ دیگران
۳.۲ بین‌المللی
۳.۳ تبریک‌های داخلی و خارجی
۴ نظرسنجی‌ها
۵ برگزاری انتخابات
۵.۱ تبلیغات
۵.۱.۱ مناظره‌ها و برنامه‌های تلویزیونی
۵.۲ رأی‌گیری
۶ نتیجه
۶.۱ نقشه‌ها
۷ جستارهای وابسته
۸ منابع
۹ پیوند به بیرون
پیشینه
انتخابات پیشین
نوشتار اصلی: انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۸)
در انتخابات دوره پیش (خرداد ۱۳۸۸) با رقابت بین محمود احمدی‌نژاد (رئیس‌جمهور پیش و اصولگرا)، میر حسین موسوی (اصلاح‌طلب و رقیب اصلی)، محسن رضایی (مایل به اصول‌گرایی) و مهدی کروبی (اصلاح‌طلب)، احمدی‌نژاد در دور نخست انتخابات با کسب حدود دوسوم رای‌ها دوباره به رئیس‌جمهوری ایران برگزیده شد که اعتراض گستردهٔ اصلاح‌طلبان و طرفداران موسوی و کروبی را به دنبال داشت.
اصلاح قانون انتخابات
یکی از موضوع‌هایی که از سال پیش از انتخابات مطرح شده‌است، بحث اصلاح قانون بخصوص پیرامون مجری انتخابات، شرایط نامزدان انتخابات است.
مجری انتخابات طبق قانون وزارت کشور (دولت) است و درباره تغییر و یا ابقای این قانون اظهارنظرهایی وجود دارد.
همچنین در قانون آمده‌است که نامزدان باید مردان سیاسی و مذهبی و دارای سواد خواندن و نوشتن باشند. ولی مشخص نشده‌است که منظور از رجال سیاسی و مذهبی چیست. همان‌گونه که برای نمایندگی مجلس مدرک کارشناسی ارشد یا معادل حوزوی آن نیاز است درباره اینکه «آیا تعیین مدرک برای نامزدان رییس‌جمهور نیاز هست یا نه؟» نیز اظهارنظرهایی وجود دارد؛ چنانچه طبق قانون تصویب‌شده در مجلس هشتم حداقل تحصیلات نمایندگان مجلس کارشناسی ارشد یا هم‌ارز حوزوی است.
تا کنون عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان نیز چند بار این موضوع را مطرح کرده‌است.[۲]
همچنین گفته شد که سید علی خامنه‌ای، رهبر ایران، از مجمع تشخیص مصلحت نظام خواسته‌است تا در نظام انتخاباتی بازنگری کنند و نقص‌هایش را برطرف کند.[۳]
امیر خجسته رییس گروه شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی گفته‌است که در جلسه‌ای با حضور کارشناسان مجمع تشخیص مصلحت نظام، وزارت کشور و شورای نگهبان تصمیم‌گیری برای اصلاح و بازنگری در قانون انتخابات ریاست جمهوری آغاز شده است.[۴] وی همچنین اعلام کرد که بررسی اصلاح قانون انتخابات ریاست‌جمهوری با حضور سید صولت مرتضوی و گروه کارشناسی دولت انجام شد و از شورای نگهبان و مجمع تشخیص -که به موضوع مربوطند- دعوت آمد تا به کمیسیون بیایند و نظرها و کارهای کارشناسی‌شدهٔ خود را به گروه گزارش کنند تا تصمیم نهایی را برای برنامه‌های بعدی بگیریم.[۵]
موضع دولت دربارهٔ تغییر مجری انتخابات مثبت نیست. محمدرضا میرتاج‌الدینی معاون رییس‌جمهور اجرای قانون اساسی و انتخابات را از وظایف قوه مجریه دانست و از تغییر نهاد برگزارکننده انتخابات انتقاد کرد و به دلایلی آن را نادرست دانست.[۶] مصطفی محمدنجار وزیر کشور نیز گفت این کار مبنای قانونی ندارد و باعث درهم شدن وظیفهٔ قوه‌ها می‌شود.[۷]
اصلاحات
قانون جدیدِ انتخابات ابتدا تحتِ عنوانِ «طرحِ اصلاحِ انتخابات ریاست جمهوری ایران» در تاریخ ۲۶ آذرماه ۱۳۹۱ به تصویب مجلس رسید.[۸]؛ اما شورای نگهبان قانون اساسی، مواردی از آن را خلاف قانون اساسی و شرع تشخیص داد[۹] اما این طرح در نهایت در در ۲۶ دیماه در مجلس و متعاقب آن در ۴ بهمن ۱۳۹۱ در شورای نگهبان تایید شد.[۱۰][۱۱] این قانون توسط علی لاریجانی در ۲۱ بهمن ۱۳۹۱ برای اجرا به رییس جمهور ابلاغ شد.[۱۲] برخی از مواردِ مهمِ اصلاح شده عبارتند از:
ماده قانون سابق قانون فعلی (اصلاح‌شده)
۱۸ و ۳۱
وزارت کشور نتیجه انتخابات را اعلام می‌کند.
وزارت کشور به تنهایی مجری انتخابات است.
وزارت کشور، زیر نظر هیات اجرایی مرکزی انتخابات، مجری انتخابات است*.
نتایج نهایی انتخابات پس از تایید هیات اجرایی ، توسط وزیر کشور اعلام عمومی می شود . پس از آن صحت انتخابات باید توسط شورای نگهبان تایید شود.
۶۴
برنامه تبلیغاتی (رادیویی و تلویزیونی) نامزدها باید ضبط شود.
کمیسیون بررسی تبلیغات در صورت تشخیصِ می‌تواند مواردِ خلافِ قانون**، را از برنامه تبلیغاتی نامزد حذف کند.
در صورت ارتکاب موارد خلافِ قانون در زمان پخش زنده، سازمان صدا و سیما باید فرصت مناسب برای احقاق حق، به شکل ضبط شده را فراهم آورد.
*ماده ۳۱: مجری انتخابات وزارت کشور است اما می‌بایست زیر نظر هیات اجرایی مرکزی انتخابات اقدام نماید: این هیات از ۱۱ نفر تشکیل شده شاملِ: سه فردِ حقوقی (وزیر کشور، وزیر اطلاعات، دادستان کل کشور) و ۷ نفر معتمد (شخصیت فرهنگی، دینی، اجتماعی و سیاسی) و یک نفر ازهیئت رییسه مجلس (بدون حق رای)
** این موارد عبارتند از: مطالبِ توهین‌آمیز، هتک حرمت سایر نامزدها یا افراد یا مواردِ مغایر با قوانین
با وجود الزام قانون به تشکیل هیئت اجرایی حداقل ۵ ماه پیش از انتخابات، دولت در تاریخِ ۸ اردیبهشت از اعلامِ اسامی به هیات نظارت انتخابات خبر داد.[۱۳][۱۴] پیش از این مجلس شورای اسلامی از قصور در اعلام تشکیلِ این هیات شکایت کرده بود.[۱۵] کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان از رد شدن بخشی از فهرست ارایه شده از سوی وزارت کشور خبر داد.[۱۶] وی دلیلِ این‌کار را «حفظ استقلال و بی‌طرفی هیات مرکزی اجرایی» ذکر نمود. اما در همین حال از تایید فهرست نهایی تا پایان وقت اداری روز ۱۰ اردیبهشت خبر داد.[۱۷] فهرست اسامی معتمدان مورد تایید شورای نگهبان عبارتند از:
مرتضی بختیاری وزیر دادگستری
انسیه خزعلی رئیس دانشگاه الزهرا
اسماعیل کوثری، نماینده مردم تهران
محمد محمدیان، نماینده ولی فقیه در دانشگاه‌ها
سید رضا تقوی، رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه
محمدحسن رحیمیان، نماینده ولی‌فقیه در بنیاد شهید
محمدمهدی زاهدی، نماینده مردم کرمان و رئیس کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی
همچنین رضا تقی‌پور، حسین مظفر (نماینده تهران در مجلس)، حجت‌الاسلام شیرمردی و حجت‌الاسلام آشتیانی عراقی (نماینده مردم قم) به عنوان ۴ عضو علی‌البدل هیات عالی اجرایی انتخابات انتخاب شدند.[۱۸] طبق قانون نماینده مجلس فاقد حقِ رای است، ولی در فهرست ارایه شده مشخص نشده که چه کسی از سوی مجلس در این هیات نمایندگی دارد. از طرف دیگر حضور ۳ نماینده ولی‌فقیه (در سازمان‌های مختلف) در این هیات، جالب توجه است.
نامزدهای انتخاباتی
نوشتار اصلی: نامزدهای یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران
نام‌نویسی نامزدان ریاست‌جمهوری از ۱۷ تا ۲۱ اردیبهشت انجام شد.[۱۹]
رسیدگی به صلاحیتها توسط شورای نگهبان به مدت ۵ روز از ۲۲ تا ۲۶ اردیبهشت و پس از تمدید ۵ روزه تا ۳۱ اردیبهشت انجام شد و اسامی احراز صلاحیت شده به وزارت کشور فرستاده شد که برای انتشار رسمی دو روز مهلت داشت و در ساعات پایانی ۳۱ اردیبهشت توسط وزارت کشور اعلام شد. تبلیغات رسمی نامزدها از ساعت هشت صبح سوم خرداد آغاز و به مدت ۲۰ روز (تا ۲۲ خرداد) ادامه خواهد داشت و رأی‌ریزی روز جمعه ۲۴ خرداد ماه ۱۳۹۲ بر‌گزار می‌شود.[۲۰][۲۱]
در مجموع ۶۸۶ نفر ثبت‌نام کردند که حدود ۳۸ نفر، چهره شاخص سیاسی بودند[۲۲] و کم‌سن‌وسال‌ترین ثبت‌نام‌کننده کودکی ۹ ساله بود.[۲۳] که از این تعداد چهره شاخص ۹ نفر تا پیش از اتمام بررسی صلاحیتها توسط شورای نگهبان انصراف دادند و در پایان تنها اسامی ۸ نفر تایید صلاحیت شده بعنوان نامزد نهایی (۳۱ اردیبهشت) از سوی وزارت کشور رسماً اعلام گردید.
نامزدهای حاضر در انتخابات
وزارت کشور در تاریخ ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ نتیجهٔ احراز صلاحیت کاندیدهای ریاست جمهوری توسط شورای نگهبان را به شرح زیر اعلام کرد که از ۸ نفر دو نفر بعداً کنارکشیدند:[۲۴]
گرایش حامیان نامزد حزب سمت‌های کلیدی تحصیلات
اصولگرا جبههٔ پایداری سعید جلیلی Saeed Jalili cropped.jpg مستقل دبیر شورای عالی امنیت ملی رئیس تیم هسته‌ای و مذاکره‌کننده ارشد ایران دکترای علوم سیاسی
محمدباقر قالیباف Mohammad Bagher Ghalibaf2 cropped.jpg مستقل فرمانده ناجا (۱۳۷۹-۱۳۸۴)، شهردار تهران (از ۱۳۸۴) دکترای جغرافیای سیاسی
جبههٔ پیروان خط امام و رهبری[۲۵]جامعهٔ اسلامی مهندسین[۲۶]حزب مؤتلفه، جبههٔ اصول‌گرایان اصلاح‌طلب،[۲۷] حامیان ولایت[۲۸] علی‌اکبر ولایتی Velayati-old.jpg مستقل وزیر امور خارجه ایران در دولت موسوی و هاشمی، مشاور امور بین‌الملل رهبری فوق تخصص بیماری‌های عفونی
مستقل[۲۹] جبههٔ ایستادگی محسن رضایی Rezaee.JPG مستقل دبیر مجمع تشخیص،فرمانده سپاه پاسداران در ۸ سال دفاع مقدس دکترای اقتصاد
اعتدالگرا[۳۰][۳۱] حزب اعتدال و توسعه[۳۲]، اصلاح‌طلبان ایران[۳۳] حسن روحانی Hassan Rouhani 2.jpg حزب اعتدال و توسعه
جامعهٔ روحانیت مبارز دبیر شورای عالی امنیت ملی در دولت هاشمی و خاتمی، نماینده مجلس خبرگان،
عضو مجمع تشخیص، ۵ دوره نماینده مجلس شورای اسلامی، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی ، رئیس تیم هسته‌ای و مذاکره‌کننده ارشد ایران در دولتخاتمی، رییس مجمع استراتژیک مجمع تشخیص، نماینده رهبر در شورای عالی امنیت ملی، فرمانده پدافند هوایی کل کشور،عضو و رییس شورای سرپرستی سازمان صدا و سیما مجتهد، دکتری حقوق اساسی
مستقل سید محمد غرضی MohmmadGharazi.jpg وزیر نفت دولت موسوی و وزیر پست و تلگراف و تلفن دولت موسوی و هاشمی کارشناس ارشد الکترونیک
نامزدان کنارکشیده
غلامعلی حداد عادل (پویش): نامزد اصول‌گرای انتخابات که مورد پشتیبانی جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی و جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی بود در ۲۰ خرداد ۱۳۹۲ (چهار روز پیش ازانتخابات ریاست‌جمهوری) به نفع اصول‌گرایان از نامزدی کناره‌گیری کرد.[۳۴][۳۵]
محمدرضا عارف (پویش): نامزد اصلاح‌طلب که وزیر پست و تلفن و معاون اول دولت خاتمی بود به درخواست سید محمد خاتمی به نفع حسن روحانی،[۳۶] از انتخابات انصراف داد.[۳۷] حسن روحانی نیز در پیامی از او تقدیر کرد.[۳۸]همچنین در پیام‌های جداگانه مجمع روحانیون[۳۹] ٬هاشمی‌رفسنجانی و خاتمی[۴۰] از محمدرضا عارف تقدیر کردند.
احرازنشدگان سرشناس
نوشتار(های) وابسته: ردصلاحیت‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲)
روح‌الله احمدزادهٔ کرمانی
ابراهیم اصغرزاده
اکبر اعلمی
مسعود پزشکیان
سید محمدباقر خرازی
اسفندیار رحیم‌مشایی
علیرضا زاکانی
حسن سبحانی
محمد سعیدی‌کیا
محمد شریعتمداری
قاسم شعله‌سعدی
علی فلاحیان
محمدحسن قدیری ابیانه
سید احمد کاشانی
پرویز کاظمی
مصطفی کواکبیان
منوچهر متکی
طهماسب مظاهری
سید ابوالحسن نواب
صادق واعظ زاده
اکبر هاشمی رفسنجانی
داوطلبان کنارکشیدهٔ سرشناس
داوطلبان سرشناس زیر پیش از اعلام بررسی صلاحیت از انتخابات کنار کشیدند:
سید محمدحسن ابوترابی‌فرد
داوود احمدی‌نژاد
جواد اطاعت
کامران باقری لنکرانی
علی‌اکبر جوانفکر
صادق خلیلیان
محمدرضا رحیمی
علیرضا علی‌احمدی
رامین مهمان‌پرست
ریحانه حاجی آقاجانی
واکنش‌ها
Ambox warning orange.svg
در مورد ارزش دانشنامه‌ای این بخش از مقاله اختلاف‌نظر وجود دارد.لطفاً به گفتگوهای صفحهٔ بحث مراجعه کنید.
نوشتار اصلی: واکنش‌ها به انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲)
داخلی
سید علی خامنه‌ای
اصول حاکم بر سخنان رهبر ایران محور چند نکته است.
اهمیت مضاعف این انتخابات
تلاش دشمنان برای سرد کردن انتخابات و برگزیده شدن فردی با ویژگی‌های خلاف خواستهٔ مردم و بحرانی جلوه دادن کشور
حضور گسترده مردم و شور انتخاباتی و بی‌اثرسازی تهدیدهای دشمنان
حضور همه جریان‌ها و سلیقه‌های سیاسی معتقد به نظام اسلامی
تعیین کننده بودن رأی مردم
عدم اظهار نظر رهبری مبنی بر نظر بر فرد یا جریان خاص
تمکین همه در برابر قانون
یادآوری حوادث پیش آمده در سال ۱۳۸۸
محترم شمردن نظر و رای شورای نگهبان
تشکراز تمکین به قانون احراز نشدگان
آیندهٔ روشن
سیاه‌نمایی نکردن و نادیده نگرفتن زحمت‌ها و کارهای برجستهٔ دولت‌ها
ندادن وعده‌ها و شعارهایی که نامزدان توانش را ندارند[۴۱][۴۲][۴۳][۴۴][۴۵][۴۶]
دشمن در نخستین وهله در پی بر‌گزار نشدن انتخابات و سپس پس انداختن اوست، ولی چون ناامید است می‌خواهد انتخابات را پرهزینه کند و جلو پرشوریش را گرفته حضور مردم را کمرنگ کند. نیز با پدید آوردن ماجرایی اقتصادی یا سیاسی یا امنیتی مردم را سرگرم کنند. در همه‌جای دنیا صلاحیت نامزدان بررسی می‌شود و مطرح کردن انتخابات آزاد از حربه‌های امروز دشمن است..[۴۷][۴۸]
کاری کنیم که نتیجه انتخابات، یک گزینش خوب و همراه با صلاح و صرفه انقلاب و کشور باشد. این معنایش این نیست که اگر ما کسی را نپسندیدیم، با او بداخلاقی کنیم، برخورد تند و سخت و غلط بکنیم؛ نه. آن کسانی که خودشان را صالح می‌دانند، برای خودشان اهلیت قائلند، وارد میدان شوند. ما هم که می‌خواهیم انتخاب کنیم، نگاه کنیم، حقیقتاً با معیارهائی که معتقدیم و بین همه ماها مشترک است، بسنجیم. شاید بشود گفت که بین همه ایرانی‌ها - معتقدین به انقلاب - این معیارها تقریباً مشترک است. در هر کسی که این معیارها را مشاهده کردیم، کوشش کنیم، تلاش کنیم، کار کنیم - کار سالم - که انتخابات به سمت انتخاب یک چنین کسی برود.[۴۹]
محمود احمدی‌نژاد
نوشتار(های) وابسته: نامزدان تأییدنشده در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲)
محور اصلی سخنان احمدی‌نژاد دربارهٔ انتخابات چند نکته است:
تاکید بر مشارکت بالا بلکه پنجاه میلیونی و بیان اهمیت و اثر وضعی و عملی این مشارکت بالا است.
برگزیدهٔ حداکثری و بلکه سی-چهل میلیونی
تغییر معادله‌های بین‌المللی و شکست دشمن با حضور حداکثری
تابعیت از رای ملت و برتر بودن آن از نظرهای سیاسی و اعتماد به مردم
در کنار این امر وی با استناد به کلام سید علی خامنه‌ای بیان کرده‌است که همه باید در انتخابات شرکت کنند و کسی حق اعمال محدودیت بی‌مورد ندارد.
تاکید بر انتخابات سالم و عدم دخالت نهاد دولت در انتخابات
کار کردن و ادامهٔ مسئولیت تا روز تنفیذ رییس‌جمهور دیگر[۵۰][۵۱][۵۲][۵۳][۵۴][۵۵][۵۶][۵۷][۵۸][۵۹][۶۰][۶۱][۶۲][۶۳][۶۴][۶۵][۶۶]
او به‌عنوان شخص حقیقی در انتخابات رسماً از اسفندیار رحیم‌مشایی پشتیبانی کرده‌بود.
او دو روز مانده به انتخابات تاکید کرد: مطمئناً ملت ایران در صحنهٔ انتخابات آینده نیز بار دیگر با توکل بر خدا تصمیم شایسته را اتخاذ خواهد کرد.[۶۷]
علی لاریجانی
علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی گفت محدودیتی برای حضور سلیقه‌های مختلف در انتخابات وجود ندارد.[۶۸]
وی در مراسم بهره‌برداری از بزرگراه امام علی غیررسمی از محمدباقر قالیباف حمایت کرد.[۶۹]
دیگران
محمدصادق حائری شیرازی
محمدصادق حائری شیرازی، نماینده مجلس خبرگان، در نامه‌ای خطاب به آیت‌الله خامنه‌ای، نسبت به محقق نشدن انتخابات پرشور براثر برخی ردصلاحیت‌ها هشدار داد.[۷۰]
بین‌المللی
Flag of Syria.svg رئیس جمهور سوریه بشار اسد گفت: ایران امروز با ۱۰ سال گذشته خود تفاوت دارد و جزو مهمترین و قوی‌ترین کشورها و دولتی بسیار محوری است. انتخابات این تغییرات را منعکس می‌کند. به عقیده من انتخابات و تغییراتی که در ایران روی می‌دهد چنانکه آمریکا در پی آن است نخواهد بود و هرگز رئیس جمهوری که ایران را به مترسک آمریکا تبدیل کند روی کار نمی‌آید. آمریکا باید بداند در این رویا نباشد؛ تغییرات داخلی ایران چیزی نیست که غرب می‌خواهد.[۷۱]
اسرائیل رئیس جمهوراسرائیل،شیمون پرز گفت: «ایران به انتخابات نزدیک می‌شود و تحریم‌ها شاید بر آن تاثیر داشته باشد. تحریم‌ها و فشارها باید به صورت تدریجی تا برگزاری انتخابات علیه ایران ادامه یابد.[۷۲]
ترکیهرجب طیب اردوغان، نخست وزیرترکیه، در کنفرانس مطبوعاتی با باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا با ابراز امیدواری نسبت به انجام انتخاباتی شفاف در ایران گفت که ما خواستار دوره جدیدی از استقرار در منطقه خاورمیانه هستیم.[۷۳]
پرچم ایالات متحده آمریکا وزیر خارجه آمریکا جان کری گفت که با رد صلاحیت‌های انتخاباتی در ایران به سختی می‌توان گفت که انتخابات ایران به شیوه‌ای آزاد، رضایت بخش و قابل نظارت بر‌گزار می‌شود. وزیر خارجه آمریکا با اشاره به اینکه شورای نگهبان تنها صلاحیت نمایندگان حکومت را تایید کرده است، این اقدام شورای نگهبان را سد کردن مسیر دموکراسی به شیوه‌ای مشروع خواند.[۷۴]
Flag of the United Kingdom.svg وزیر امورخارجهٔ بریتانیا ویلیام هگ پس از پایان نشست وزیران امور خارجه هشت کشور صنعتی در لندن گفت:ما امیدواریم که انتخابات ریاست جمهوری در ایران، اجازه احیای رایزنی‌ها درباره برنامهٔ هسته‌ای ایران را بدهد و قبل از پایان سال جاری تهران باید تصمیم بگیرد که آیا آماده مذاکرات جدی با ۱+۵ است یا خیر؟ وزیر خارجه انگلیس بیان کرد: در همین زمان ما هم می‌توانیم به تدوین و فرموله کردن نظرمان درباره جدی بودن نیات ایران بپردازیم.[۷۵]
پرچم ایالات متحده آمریکا وزیر دفاع آمریکا چاک هگل در سفرش به اسرائیل در سخنرانی‌ای ابراز امیدواری کرد که انتخابات ریاست‌جمهوری ایران که قرار است در ماه ژوئن (خرداد) بر‌گزار شود، به تغییر مسیر چرخهٔ هسته‌ای ایران بینجامد.[۷۶]
تبریک‌های داخلی و خارجی
پس از انتخابات بسیاری از مسئولان و نهادهای کشور پیروزی را به مردم و رهبری و حجت‌الاسلام روحانی تبریک گفتند. نخستین کسی که تبریک گفت رییس‌جمهور احمدی‌نژاد سپس آیت‌الله خامنه‌ای بود.
بسیاری از کشورهای جهان نیز پیروزی روحانی را تبریک گفتند، نخست کشورهای اروپایی، همچنین کشورهای عربی، کشورهای آمریکا، آمریکای لاتین، روسیه.
نظرسنجی‌ها
نوشتار اصلی: نظرسنجی‌های انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲)
برگزاری انتخابات
براساس پیشبینی‌های انجام شده فرایند اخذ رای انتخابات یازدهمین دوره ریاست‌جمهوری و چهارمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا در ۱۴ حوزه انتخابیه به صورت تمام الکترونیکی بر‌گزار خواهد شد.[۷۷]
تغییر زمان امتحانات دانشگاه‌ها
در پی همزمانی انتخابات با آزمون‌های پایانی نیم‌سال دوم سال ۹۱-۹۲ وزارت علوم فرمان داد از ۲۰ خرداد تا ۲ تیر آزمونی بر‌گزار نشود[۷۸] که مورد اعتراض فراوان برخی دانشجویان و استادان قرار گرفت.[۷۹]
ازجمله جنبش عدالت‌خواه دانشجویی، کانون اندیشهٔ دانشجوی مسلمان، انجمن اسلامی دانشجویان،[۸۰] بسیج دانشجویی دانشگاه اراک[۸۱] و شریف[۸۲] و آزاد بروجرد[۸۳] قرار گرفت.
همچنین رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها گفت دانشگاه‌ها محل خلق حماسه سیاسی اند واز این کار انتقاد و ابراز تأسف کرد.[۸۴]
تبلیغات
طبق اعلام وزارت کشور، مدت تبلیغات انتخاباتی از صبح روز سوم تا پایان روز بیست و دوم خرداد به مدت ۲۰ روزتعیین شده و تبلیغات انتخاباتی نامزدها در روز ۲۳ خرداد ممنوع است.[۸۵]
مناظره‌ها و برنامه‌های تلویزیونی
نوشتار(های) وابسته: مناظره‌های انتخابات ایران در سال ۱۳۹۲
در تاریخ ۳ خرداد ۱۳۹۲، طی مراسمی با حضور نمایندگان نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در صدا و سیما، جدول زمانبندی پخش برنامه‌های تبلیغی نامزدها شامل مناظره‌های مشترک، گفتگوهای رادیویی و مستندهای تبلیغاتی آنها از شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی مطابق قرعه‌کشی مشخص شد.[۸۶][۸۷]
بر اساس برنامه سازمان صدا و سیما هر یک از نامزدها به صورت انفرادی و بدون در نظر گرفتن مناظره‌ها، ۴۰۵ دقیقه از طریق تلویزیون و ۲۸۵ دقیقه از طریق رادیو فرصت داشتند تا با مردم سخن بگویند.[۸۶][۸۸]
در این دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری به دلیل بالا بودن تعداد نامزدها و برای پرهیز از حاشیه‌های مناظره‌های دو نفره، مناظره‌ها در سال ۹۲ در سه نوبت و به صورت زنده و دسته‌جمعی شامل: مناظره اقتصادی ۱۰ خرداد، مناظره فرهنگی ۱۵ خرداد و مناظره سیاسی ۱۷ خرداد، هر کدام به مدت سه و نیم ساعت و هر سه با مجریگری مرتضی حیدری، از ساعت ۱۶:۰۰ از شبکه اول سیما پخش گردید. و تکرار آن در همان روز، از ساعت ۲۱:۰۰ از شبکه چهار سیما پخش شد.[۸۶][۸۹][۹۰]
رأی‌گیری
تعرفه برگه رای در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران
مصطفی محمدنجار، وزیر کشور ایران اعلام کرده بود در این دوره از انتخابات ۵۰٬۴۸۳٬۱۹۲ نفر واجد شرایط رأی‌دهی هستند که از این میان ۱٬۶۳۱٬۲۰۶ نفر رأی‌اولی هستند. بر اساس بررسی روزنامه بهار، براساس آمار سرشماری سال ۹۰، ۵۵ میلیون نفر بالای شانزده سال وجود داشتند که اکنون واجد شرایط شرکت در انتخابات اند. همچنین حدود سه تا پنج میلیون ایرانی مقیم خارج از کشور در این امار گنجانده نشده است.[۹۱] همچنین برای این انتخابات ۱۳۰هزار صندوق اخذ رأی[۹۲] در قالب ۲۰هزار شعبه درنظر گرفته شده است.[۹۳] بنابر آمار منتشره از شوی سرپرست اداره‌کل رسانه‌های خارجی، برای پوشش رسانه‌ای انتخابات، ۴۲۱ خبرنگار از ۱۹۳ خبرگزاری متعلق به ۲۸ کشور جهان مجوز خبرنگاری در روز انتخابات را دریافت کرده‌اند.[۹۴]
به گفتهٔ وزیر کشور شمردن رای در شعبه‌های رای‌گیری بلافاصله پس از پایان زمان رای‌گیری آغاز خواهد شد.[۹۵]
انتخابات در سراسر کشور تا ساعت ۲۲ و تهران تا ۲۳ تمدید شد.[۹۶]
نتیجه
بنابر اعلام نتایج رسمی انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲، این دوره با مشارکت ۷۲٫۷٪ بر‌گزار شد و حسن روحانی با ۵۰٫۷۱٪ کل آرا به عنوان رئیس جمهور منتخب برگزیده شد.[۹۷] این انتخاب با واکنش مثبت سران سایر کشورها مواجه شد و با توجه به دیدگاه‌های پیشین وی، امیدهای بین‌المللی نسبت به حل بحران‌های مرتبط با ایران را بیشتر ساخت.[۹۸]
ویرایش • بحث نتیجهٔ انتخابات نامزد گرایش حامیان رأی ٪
۱ حسن روحانی اعتدالگرا اصلاح طلبان
حزب اعتدال و توسعه ۱۸٬۶۱۳٬۳۲۹ ۵۰٫۷۱٪
۲ محمدباقر قالیباف اصولگرا جمعیت پیشرفت و عدالت ۶٬۰۷۷٬۲۹۲ ۱۶٫۵۵٪
۳ سعید جلیلی اصولگرا جبههٔ پایداری ۴٬۱۶۸٬۹۴۶ ۱۱٫۳۵٪
۴ محسن رضایی اعتدالگرا جبههٔ ایستادگی ۳٬۸۸۴٬۴۱۲ ۱۰٫۵۸٪
۵ علی‌اکبر ولایتی اصولگرا جمعی از جامعهٔ مدرسین
جبههٔ پیروان
۲٬۲۶۸٬۷۵۳ ۶٫۱۸٪
۶ سید محمد غرضی اعتدالگرا - ۴۴۶٬۰۱۵ ۱٫۲۱٪
رأی‌های باطله ۱٬۲۴۵٬۴۰۹ ۳٫۳۹٪
مجموع کل رأی‌ها ۳۶٬۷۰۴٬۱۵۶ ۱۰۰٪
رأی‌های گرفته/درصد مشارکت ۳۶٬۹۳۸٬۶۵۱ ۷۲٫۷٪
رأی‌های درست ۳۵٬۴۵۸٬۷۴۷ ۷۰٫۲۳٪
رأی‌های باطله ۱٬۲۴۵٬۴۰۹ ۲٫۴۶٪
رأی‌ندادگان ۱۳٬۷۷۹٬۰۳۶ ۲۷٫۲۹٪
واجدان شرایط رأی‌دهی ۵۰٬۴۸۳٬۱۹۲ ۱۰۰٪
منبع: «گزارش نهایی یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری». وزارت کشور، ۲۵ خرداد ۱۳۹۲.، «وزیر کشور در گزارش انتخابات ریاست جمهوری یازدهم در محضر رهبر انقلاب: انتخابات ۹۲ مهر تاییدی بر تمام انتخابات گذشته بود». وزارت کشور، ۱۳ مرداد ۱۳۹۲.
نمودار میله‌ای
روحانی
۵۰٫۷۱٪
قالیباف
۱۶٫۵۵٪
جلیلی
۱۱٫۳۵٪
رضایی
۱۰٫۵۸٪
ولایتی
۶٫۱۸٪
غرضی
۱٫۲۱٪
باطله
۳٫۳۹٪
نوشتار اصلی: آمار یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۹۲)
استان‌هایی که روحانی برنده شده‌اند
استان‌هایی که رضایی برنده شده‌اند
استان حسن روحانی % محمدباقر قالیباف % محسن رضایی % سعید جلیلی % علی‌اکبر ولایتی % سید محمد غرضی % مجموع
آذربایجان شرقی ۱٬۰۵۲٬۳۴۵ ۵۷٫۸۷٪ ۱۸۷٬۴۴۴ ۱۰٫۳۱٪ ۲۰۲٬۱۷۵ ۱۱٫۱۲٪ ۱۸۷٬۲۲۷ ۱۰٫۳۰٪ ۱۶۴٬۱۷۹ ۹٫۰۳٪ ۲۵٬۰۸۲ ۱٫۳۸٪ ۱٬۸۱۸٬۴۵۲
آذربایجان غربی ۶۸۲٬۱۹۳ ۶۳٫۹۱٪ ۱۵۱٬۵۰۸ ۱۳٫۱۱٪ ۱۰۵٬۶۵۸ ۸٫۸۸٪ ۹۳٬۷۸۷ ۷٫۴۹٪ ۶۷٬۸۷۴ ۵٫۲۶٪ ۱۵٬۵۴۸ ۱٫۳۵٪ ۱٬۱۱۶٬۵۶۸
اردبیل ۳۸۴٬۷۵۱ ۵۸٫۳۷٪ ۹۸٬۲۹۸ ۱۷٫۸۷٪ ۵۹٬۵۲۴ ۹٫۰۷٪ ۴۴٬۴۴۱ ۶٫۹۷٪ ۴۰٬۵۳۱ ۶٫۴۷٪ ۸٬۳۶۷ ۱٫۲۶٪ ۶۳۵٬۹۱۲
اصفهان ۱۰۱۷۵۱۶ ۴۵٫۰۰٪ ۲۵۹۶۰۱ ۱۳٫۵۴٪ ۲۷۰۷۹۹ ۱۲٫۱۵٪ ۴۱۱۰۹۸ ۱۸٫۸۷٪ ۲۰۳۶۷۹ ۸٫۰۷٪ ۵۹۱۰۶ ۲٫۳۷٪ ۲۲۲۱۷۹۹
البرز ۵۱۹۴۱۲ ۵۱٫۱۹٪ ۲۱۳۹۰۴ ۱۹٫۲۴٪ ۸۴۶۳۳ ۷٫۹۴٪ ۱۰۵۳۷۲ ۱۰٫۷۵٪ ۷۷۲۸۸ ۹٫۶۹٪ ۱۲۲۲۶ ۱٫۱۸٪ ۱۰۱۲۸۳۵
ایلام ۱۷۵۶۰۸ ۵۶٫۴۰٪ ۳۵۵۸۶ ۱۱٫۴۳٪ ۵۸۱۸۲ ۱۸٫۶۹٪ ۲۲۹۷۶ ۷٫۳۸٪ ۱۵۱۰۴ ۴٫۸۵٪ ۳۸۸۹ ۱٫۲۵٪ ۳۱۱۳۴۵
بوشهر ۲۷۸۷۶۳ ۵۳٫۸۱٪ ۶۴۸۸۱ ۱۲٫۵۲٪ ۷۴۲۲۰ ۱۴٫۳۳٪ ۵۴۹۶۰ ۱۰٫۶۱٪ ۳۸۴۹۹ ۷٫۴۳٪ ۶۷۱۱ ۱٫۳۰٪ ۵۱۸۰۳۴
تهران ۲۳۸۵۸۹۰ ۴۸٫۵۱٪ ۱۲۶۶۵۶۸ ۲۵٫۷۵٪ ۳۳۶۵۵۷ ۶٫۸۴٪ ۵۵۰۳۴۸ ۱۱٫۱۹٪ ۳۱۶۵۹۲ ۶٫۴۴٪ ۶۱۸۹۳ ۱٫۲۶٪ ۴۹۱۷۸۴۸
چهارمحال و بختیاری ۱۵۵۸۸۴ ۳۲٫۸۵٪ ۴۳۲۰۱ ۹٫۱۰٪ ۲۱۱۱۰۱ ۴۴٫۴۹٪ ۳۸۶۰۰ ۸٫۱۳٪ ۲۱۶۹۳ ۴٫۵۷٪ ۴۰۳۴ ۰٫۸۵٪ ۴۷۴۵۱۳
خراسان جنوبی ۱۹۲۴۴۶ ۴۴٫۵۱٪ ۱۰۱۷۱۳ ۲۳٫۵۳٪ ۱۴۵۸۲ ۳٫۳۷٪ ۱۰۳۳۸۲ ۲۳٫۹۱٪ ۱۵۱۸۵ ۳٫۵۱٪ ۵۰۵۲ ۱٫۱۷٪ ۴۳۲۳۶۰
خراسان رضوی ۱۳۰۰۶۱۷ ۴۳٫۹۹٪ ۹۶۷۴۳۲ ۳۲٫۷۲٪ ۱۰۸۰۷۵ ۳٫۶۶٪ ۴۰۶۱۲۴ ۱۳٫۷۴٪ ۱۴۰۱۴۲ ۴٫۷۴٪ ۳۴۴۳۳ ۱٫۱۶٪ ۲۹۵۶۸۲۳
خراسان شمالی ۲۲۶۱۴۴ ۴۷٫۱۹٪ ۱۵۷۸۰۰ ۳۲٫۹۳٪ ۱۸۸۷۰ ۳٫۹۴٪ ۵۲۸۰۲ ۱۱٫۰۲٪ ۱۷۹۲۴ ۳٫۷۴٪ ۵۶۸۴ ۱٫۱۹٪ ۴۷۹۲۲۴
خوزستان ۶۷۵۴۹۵ ۳۴٫۱۵٪ ۱۱۷۹۷۷ ۵٫۹۶٪ ۹۲۱۵۷۰ ۴۶٫۵۹٪ ۱۶۹۴۴۶ ۸٫۵۷٪ ۷۸۴۸۸ ۳٫۹۷٪ ۱۵۲۵۱ ۰٫۷۷٪ ۱۹۷۸۲۲۷
زنجان ۲۸۱۸۶۷ ۵۰٫۲۹٪ ۱۰۶۴۱۵ ۱۸٫۹۹٪ ۴۹۶۵۴ ۸٫۸۶٪ ۷۰۷۹۷ ۱۲٫۶۳٪ ۴۲۵۵۰ ۷٫۵۹٪ ۹۱۷۰ ۱٫۶۴٪ ۵۶۰۴۵۳
سمنان ۱۵۷۱۳۳ ۴۵٫۳۱٪ ۸۷۵۹۸ ۲۵٫۲۶٪ ۱۴۵۴۱ ۴٫۱۹٪ ۵۵۹۸۷ ۱۶٫۱۵٪ ۲۶۵۰۰ ۷٫۶۴٪ ۵۰۱۵ ۱٫۴۵٪ ۳۴۶۷۷۴
استان سیستان و بلوچستان ۷۷۰۳۹۴ ۷۳٫۳۰٪ ۱۰۹۳۹۰ ۱۰٫۴۱٪ ۶۱۹۸۶ ۵٫۹۰٪ ۶۴۳۳۹ ۶٫۱۲٪ ۳۶۱۲۲ ۳٫۴۴٪ ۸۷۸۵ ۰٫۸۴٪ ۱۰۵۱۰۱۶
فارس ۱۲۹۲۹۴۳ ۵۸٫۲۱٪ ۲۴۷۶۴۲ ۱۱٫۱۵٪ ۲۱۱۸۰۱ ۹٫۵۴٪ ۳۰۹۹۲۹ ۱۳٫۹۵٪ ۱۳۵۴۲۵ ۶٫۱۰٪ ۲۳۳۴۳ ۱٫۰۵٪ ۲۲۲۱۰۸۳
قزوین ۳۲۴۷۳۹ ۵۱٫۷۰٪ ۱۱۱۶۰۴ ۱۷٫۷۷٪ ۴۵۸۸۴ ۷٫۳۱٪ ۹۰۵۷۳ ۱۴٫۴۲٪ ۴۷۱۷۴ ۷٫۵۱٪ ۸۱۰۸ ۱٫۲۹٪ ۶۲۸۰۸۲
قم ۲۰۱۶۷۷ ۳۸٫۷۰٪ ۸۹۹۸۷ ۱۷٫۲۷٪ ۳۰۵۴۰ ۵٫۸۶٪ ۱۲۱۲۳۷ ۲۳٫۲۶٪ ۶۸۳۵۶ ۱۳٫۱۲٪ ۹۳۴۶ ۱٫۷۹٪ ۵۲۱۱۴۳
کردستان ۴۳۸۲۹۰ ۷۰٫۸۵٪ ۷۵۵۴۸ ۱۲٫۲۱٪ ۴۹۶۹۵ ۸٫۰۳٪ ۳۰۱۹۵ ۴٫۸۸٪ ۱۷۸۴۳ ۲٫۸۸٪ ۷۰۴۸ ۱٫۱۴٪ ۶۱۸۶۱۹
کرمان ۸۵۵۴۶۳ ۵۹٫۳۳٪ ۲۲۲۸۰۰ ۱۵٫۴۵٪ ۶۹۳۱۶ ۴٫۸۱٪ ۲۱۵۸۷۲ ۱۴٫۹۷٪ ۶۴۲۴۷ ۴٫۴۶٪ ۱۴۲۳۷ ۰٫۹۹٪ ۱۴۴۱۹۳۵
کرمانشاه ۵۶۷۷۸۴ ۶۲٫۴۳٪ ۱۶۲۰۶۲ ۱۷٫۸۲٪ ۶۴۵۹۷ ۷٫۱۰٪ ۶۴۵۹۷ ۷٫۱۰٪ ۴۱۳۴۸ ۴٫۵۵٪ ۹۰۱۷ ۰٫۹۹٪ ۹۰۹۴۰۵
کهگیلویه و بویراحمد ۱۲۶۳۹۵ ۳۹٫۱۲٪ ۱۷۴۸۹ ۵٫۴۱٪ ۱۴۲۰۴۰ ۴۳٫۹۷٪ ۲۴۱۳۸ ۷٫۴۷٪ ۱۱۵۱۰ ۳٫۵۶٪ ۱۴۸۷ ۰٫۴۶٪ ۳۲۳۰۵۹
گلستان ۵۴۸۰۶۹ ۵۹٫۸۱٪ ۱۵۸۹۴۷ ۱۷٫۳۵٪ ۴۶۱۰۰ ۵٫۰۳٪ ۷۸۱۹۲ ۸٫۵۳٪ ۷۴۶۳۳ ۸٫۱۴٪ ۱۰۴۰۱ ۱٫۱۴٪ ۹۱۶۳۴۲
گیلان ۷۸۴۷۸۹ ۶۴٫۷۴٪ ۸۶۹۲۳ ۷٫۱۷٪ ۸۶۹۲۳ ۷٫۱۷٪ ۱۴۹۸۷۶ ۱۲٫۳۶٪ ۸۵۱۵۶ ۷٫۰۳٪ ۱۸۵۱۶ ۱٫۵۳٪ ۱۲۱۲۱۸۳
لرستان ۴۰۲۶۵۵ ۴۷٫۴۳٪ ۹۹۰۲۲ ۱۱٫۶۶٪ ۲۳۶۴۵۱ ۲۷٫۸۵٪ ۶۳۳۱۶ ۷٫۴۶٪ ۴۰۹۰۸ ۴٫۸۲٪ ۶۵۹۶ ۰٫۷۸٪ ۸۴۸۹۴۸
مازندران ۱۱۰۷۴۹۴ ۵۹٫۸۲٪ ۲۸۶۴۶۴ ۱۵٫۴۷٪ ۹۴۱۷۸ ۵٫۰۹٪ ۱۸۰۷۷۲ ۹٫۷۶٪ ۱۶۱۸۷۳ ۸٫۷۴٪ ۲۰۷۴۲ ۱٫۱۲٪ ۱۸۵۱۵۲۳
مرکزی ۳۲۳۶۳۱ ۴۵٫۹۴٪ ۱۳۷۱۹۵ ۱۹٫۴۸٪ ۶۵۴۹۵ ۹٫۳۰٪ ۹۳۳۴۳ ۱۳٫۲۵٪ ۷۵۳۱۸ ۱۰٫۶۹٪ ۹۴۰۹ ۱٫۳۴٪ ۷۰۴۳۹۱
هرمزگان ۴۱۴۴۴۴ ۵۴٫۴۶٪ ۹۹۲۷۷ ۱۳٫۰۴٪ ۶۴۲۷۰ ۸٫۴۴٪ ۱۲۲۹۵۴ ۱۶٫۱۶٪ ۴۸۷۴۳ ۶٫۴۰٪ ۱۱۳۵۶ ۱٫۴۹٪ ۷۶۱۰۴۴
همدان ۴۵۱۸۱۰ ۵۰٫۶۸٪ ۱۳۹۸۶۵ ۱۵٫۶۹٪ ۸۰۳۴۰ ۹٫۰۱٪ ۱۳۸۴۱۴ ۱۵٫۵۲٪ ۶۹۷۷۰ ۷٫۸۳٪ ۱۱۳۷۸ ۱٫۲۸٪ ۸۹۱۵۷۷
یزد ۳۵۱۵۲۷ ۶۷٫۷۲٪ ۵۲۹۱۱ ۱۰٫۱۹٪ ۱۹۷۹۳ ۳٫۸۱٪ ۶۲۲۳۲ ۱۱٫۹۹٪ ۲۷۴۶۸ ۵٫۲۹٪ ۵۱۳۷ ۰٫۹۹٪ ۵۱۹۰۶۸
مجموع/درصد بدون باطله ۱۸٬۴۴۸٬۱۶۸ ۵۲٫۴۱٪ ۵٬۹۵۷٬۰۵۲ ۱۶٫۹۲٪ ۳٬۸۹۹٬۵۵۰ ۱۱٫۰۸٪ ۴٬۱۷۷٬۳۲۶ ۱۱٫۸۷٪ ۲٬۲۷۲٬۱۲۲ ۶٫۴۵٪ ۴۴۶٬۳۶۷ ۱٫۲۷٪ ۳۵٬۲۰۰٬۵۸۵*
مجموع/درصد با باطله ۵۰٫۶۲٪ ۱۶٫۳۴٪ ۱۰٫۷۰٪ ۱۱٫۴۶٪ ۶٫۲۳٪ ۱٫۲۲٪