فارسی۱ (آوایش: فارسی‌وان، به انگلیسی: Farsi1) یک شبکهٔ تلویزیونی فارسی‌زبان است که دفترهای آن در استودیو سیتیِ دوبی قرار دارند و روی ماهوارهٔ یوتل ست برنامه‌های سرگرم‌کننده پخش می‌کند.[۲][۳][۴] این شبکه از مرداد ۱۳۸۸ اقدام به پخش سریال‌های خارجی با دوبلهٔ فارسی کرده‌است و در ایران مورد توجه مخاطبان قرار گرفته‌است. مدیر ارشد اجرایی این کانال، سعد محسنی است. کار دوبلهٔ سریال‌های فارسی۱ توسط کمپانی‌های ثالث در مراکزمختلف منطقه انجام می‌شود.[۵]
فارسی۱ سرمایه‌گذاری مشترک گروه موبی و کمپانی نیوز کورپوریشن است.[۶] گروه موبی در سال ۲۰۰۲ توسط سعد محسنی، استرالیایی افغان‌تبار، و خواهر و دو برادرش تاسیس شد.[۷]
محتویات
۱ آغاز
۲ مالکیت
۳ بازخورد در ایران
۴ منتقدان
۵ برنامه‌ها
۶ سانسور و پارازیت
۷ سریال‌های پخش شده
۸ در حال پخش[۳۰]
۹ ساخت خود شبکه
۱۰ شبکه تلویزیونی خواهر
۱۱ پانویس
۱۲ پیوند به بیرون
آغاز
مجموعهٔ رسانه‌ای استار در ۲۳ دسامبر ۲۰۰۸ اعلام کرد که اوایل سال ۲۰۰۹ کانال تلویزیونی سرگرم‌کننده‌ای به زبان فارسی راه‌اندازی خواهد کرد. مسئولان گروه استار، هدف از راه‌اندازی کانال تلویزیونی به زبان فارسی را پخش برنامه برای مخاطبان فارسی زبان در سراسر آسیا اعلام کرده‌اند. بیشتر مخاطبان فارسی‌زبان در ایران، افغانستان و تاجیکستان زندگی می‌کنند، اما استار دفتر بازاریابی و فروش کانال فارسی‌زبان خود را در شهر دبی در امارات عربی متحده قرار داده‌است.[۸]
این شبکهٔ تلویزیونی با همکاری گروه STAR Asia و گروه رسانه‌ای موبی اداره می‌شود که توسط سعد محسنی که یک استرالیایی افغان‌تبار است و خواهر و دو برادرش در سال ۲۰۰۲ تاسیس شده‌است.[۹][۱۰] به گزارش روزنامه همشهری این شبکه در پی راه‌اندازی فارسی۲ است.[۱۱]
مالکیت
فارسی۱ سرمایه‌گذاری مشترک گروه موبی و کمپانی نیوز کورپوریشن است.[۱۲] گروه موبی در سال ۲۰۰۲ توسط سعد محسنی، استرالیایی افغان‌تبار، و خواهر و دو برادرش تاسیس شد.[۱۳] برپایهٔ آمار ژوئیه ۲۰۱۰ روپرت مرداک حدود ۱۲٪ از سهام نیوزکورپ را در اختیار دارد که این سهام شامل ۳۸٪ از سهام رای‌دهندهٔ کمپانی نیز می‌شود.[۱۴]
بازخورد در ایران
فارسی۱ کار خود را از مرداد ۱۳۸۸ آغاز کرد و در ایران مورد استقبال و توجه بسیار قرار گرفت.[۱][۱۵][۱۱] به گزارش دویچه وله، «این شبکه توانسته‌است با مجموعه‌هایی عامه‌پسند و با استفاده از چاشنی‌هایی چون زنان و دختران زیبارو و داستان‌هایی عاشقانه در جذب مخاطبان موفق شود و تماشاگری را که در پی نوعی سرگرمی برای رهایی از دغدغه‌ها و خستگی‌های کار و زندگی اجتماعی است، به دنبال خود بکشاند.»[۱] عدم توفیق و نبود راهبردی از پیش تعیین‌شده برای جذب مخاطب توسط صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز مزید بر علت شده‌است.[۱۵][۱۶][۱۱] در نشست برگزارشده «مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام»، دلیل عمده را «ضعف عملکرد صدا و سیما» عنوان کردند[۱۷] و کارگردانان عملکرد این سازمان در حوزه سریال را مورد اعتراض قرار دادند.[۱۸] ابراهیم رها در مقاله طنزی در روزنامه اعتماد این موضوع را دستمایهٔ کارش قرار داده‌است.[۱۹] عزت‌الله ضرغامی رئیس صدا و سیما و نشریه همشهری جوان این انتقادات را رد کردند.[۲۰][۲۱] در گزارشی از رادیو زمانه که شهرنوش پارسی پور آن را تهیه کرده‌است، دلایلی برای علاقه‌مندی بینندگان به تماشای سریال‌های تلویزیونی این شبکه آورده شده‌است.[۲۲] گفته شده که خواستن برقراری ارتباط با جهان به زبان فارسی از دلایل این علاقه‌مندی است، کسانی که دوست دارند دنیایی را ببینند که به دنیای خودشان شباهت دارد و نمی‌خواهند ایرانی را ببینند که شباهتی به ایران واقعی شان ندارد .(اشاره به نوع برنامه‌هایی که از تلوییزیون داخلی ایران پخش می‌شود). از دیگر مزیت‌های سریال‌های فارسی وان که در این گزارش آورده شده این است که با اینکه این سریال‌ها در داخل کشور ایران تولید نمی‌شود، اما از کشورهایی هستند (امریکای لاتین و کره جنوبی) که مردم ایران هیچ کینه‌ای از آنها به دل ندارند و با خیال راحت به تماشای آنها می‌نشینند.
منتقدان
استقبال از این شبکه در میان مسئولان ایران نگرانیهایی ایجاد کرده‌است،[۱] اگرچه هنوز در این مرحله کار نظرسنجی، تحلیل مخاطبان و بررسی اثر این شبکه صورت نگرفته و نظر کارشناسان در حد تخمین بود.[۱۱] بعداً حسن عباسی، رئیس مرکز بررسی‌های دکترینال امنیت بدون مرز، عنوان کرد «ما این سریال‌ها را از منظر جامعه‌شناختی و روان‌شناختی و سایر مبانی آن بررسی کرده‌ایم، این برنامه‌ها و شبکه‌ها یک تب و موج است و این تب و موج در کمتر از یک سال آینده فروکش خواهد کرد.» «بنده با این نظر که این نوع شبکه‌ها با محتوای کنونی می‌توانند در راستای بسترسازی برای انقلاب نرم وارد عمل شوند، موافق هستم اما نمی‌توان عملکرد این شبکه‌ها را در راستای انقلاب مخملی قلمداد کرد.» و «بنده معتقد نیستم که این امر به فروپاشی خانواده‌ها منجر شود». او عامل جذابیت آنها را عشق‌های ضربدری و مثلثی دانست بنابراین راه‌اندازی شبکه خصوصی در ایران راه مناسبی برای مقابله با این شبکه نیست.[۲۳] او در برنامه دیروز، امروز، فردا این شبکه را زمینهساز «زنای ذهنی» خواند.[۲۴] پیش از آن، وبگاه الف این شبکه را «سومین حلقه از صف جدید مبارزه علیه تولیدات رسانه‌ای فرهنگی ایران پس از ام‌بی‌سی پرشیا و تلویزیون فارسی بی‌بی‌سی» نامید.[۲۵] برخی کارشناسان فرهنگی نزدیک به دولت این شبکه را صهیونیستی، و مقدمه تهاجم فرهنگی، درصدد تغییر باورهای دینی و اعتقادی مردم،[۲۳] ترویج خانواده‌های بی‌سامان، عادی جلوه دادن خیانت همسران و رابطه جنسی دختر و پسر پیش از ازدواج می‌دانند.[۱][۲۶][۱۵] علی گرانمایه‌پور، کارشناس مسائل رسانه‌های گروهی معتقد است در این میان مردم شهرستان‌ها و قشر کم‌سواد جامعه تاثیرپذیرتر هستند.[۱۱]
از دیدگاه این منتقدین، این شبکه ظاهراً برای مردم فارسی زبانان تاجیکستان، افغانستان و ایران، اما در اصل با تمرکز خاص روی مردم ایران جهت برنامه درازمدتِ تهاجم، انتخاب محتوای سریالهایش را با دقت و وسواسی خاص انجام میدهد؛[۱۵][۲۷] چنانچه برای سرعت‌بخشی به پخش، کیفیت دوبله تحت شعاع قرار گرفته است.[۱۵] این کارشناسان آنونس‌ها و وله‌های قوی این شبکه را نیز هدفمند دانسته‌اند.[۲۷] رضا سیف‌پور در وبگاه تابناک می‌نویسد: «... وله‌های خاص غالباً با رنگهای صورتی از ویژگی‌های دیگر برنامه‌های این شبکه‌است... رنگ صورتی خصوصاً آنجا که در کنار رنگهای تیره قرار می‌گیرد از رنگهای ویژه و مورد توجه شبکه‌های پورنو بوده... به خصوص در مجاورت رنگ تیره برانگیزاننده حس و غریزه جنسی در مخاطب است.»[۱۵] عبدالله بیچرانلو، نویسنده نشریه پگاه حوزه، پخش اذان در ماه رمضان را برای جذب حداکثر مخاطب و ایجاد احساس نزدیکی فرهنگی با مخاطب؛ و پخش درام‌های کره‌ای را یک «دام» برای ترغیب مخاطب به دیدن دیگر برنامه‌ها می‌داند.[۲۷] مدیرکل آسیبهای اجتماعی قوه قضاییه نیز ۱۵ درصد از طلاق‌های صورت گرفته، را متاثر از برنامه‌های شبکه فارسی وان می‌داند.[۲۸]
برنامه‌ها
شبکه فارسی۱ به پخش برنامه‌های سرگرم‌کننده از جمله سریال‌ها و برنامه‌های نمایشی می‌پردازد. این شبکه این برنامه‌ها را بصورت دوبله شده پخش می‌کند. شبکهٔ فارسی۱ خود را اولین شبکهٔ سرگرمی جهانی فارسی زبان می‌داند.[۹] دوبله تمام سریال‌ها در افغانستان و توسط افغان‌هایی که قبلاً در ایران ساکن بوده‌اند صورت می‌گیرد.[۲۹] کارشناسان کیفیت دوبله این شبکه را نسبت به صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ضعیف‌تر می‌دانند.[۱]
سانسور و پارازیت
بنا به گفته خود فارسی۱ از پخش قسمت‌هایی به گفته آنان، غیرقابل قبول، بی‌شرمانه، ناپسند و یا توهین آمیز به نظر می‌رسد، ممکن است سانسور شود؛ اما اکثر بخش‌های سریال بدون تغییر باقی خواهند ماند و داستان‌ها درست بر اساس سریال اصلی خواهدبود. در برخی مناطق کشور از جمله تهران، شیراز، مشهد، اصفهان و تبریز این فرکانس دارای پارازیت است. وبگاه اینترنتی فارسی۱ از طرف جمهوری اسلامی ایران فیلتر شده‌است.[۹]
در آغاز تابستان سال ۱۳۸۹ ارسال پارازیت روی فرکانس فارسی ۱ به همراه چند شبکه دیگر فارسی زبان آغاز شد. مسئولین این شبکه ابتدا فرکانس دیگری را روی ماهواره هاتبرد ارائه دادند اما آن فرکانس نیز پارازیت به خود دید تا اینکه شبکه فارسی۱ مجبور شد به ماهواره یوتل ست نقل مکان کند. شبکه فارسی وان در ماهواره یوتل ست w3a با فرکانس ۱۱۲۲۱سیمبل ریت ۲۷۵۰۰ قابل دریافت است.[نیازمند منبع]. هم اکنون این شبکه در ماهواره یاه ست قابل مشاهده است.
سریال‌های پخش شده
سریال‌های کره‌ای کره جنوبی سریال‌های امریکای لاتین سریال‌های امریکایی ایالات متحده آمریکا سریال‌های ایتالیایی ایتالیا سریال‌های ترکیه‌ای ترکیه دیگر سریال‌های اروپایی
همسر یا دردسر ویکتوریا حصار چوبی مرد مُرده آرزوی عروسک پارچه‌ای رازهای پنهان یونان
عشق من، سام سون مونس و مونس جسور و زیبا پیمان خونین انتخاب آخر کرواسی
خواهر دوست داشتنی من کارتل شو اپرا واحد ضد مافیا جیمی الیور و دوستان انگلستان
ققنوس همسایه‌ها هنوز وایسادیم حریم شکسته
همسر من بی‌نظیره عشق و ترس فرار از زندان الیسا
افسانهٔ افسونگر تاوان آشنایی با مادر
رویاهای شیشه‌ای الیسا کجاست ۲۴
باران دروغ سفری دیگر دارما و گریگ
با من بمان نقاب آنالیا ریبا
مجردها همسان دنیای مالکوم
هر چه بادا باد اوالونا چشم عزیزم
در آرزوی ازدواج اُرورا مردان هرج و مرج
ماهی تنگ بلور پشت درهای بسته خانواده مدرن
آتش بازی ترسا یقه سفید
دو چهره تقدیر توسعه ناتمام
وسوسه در جستجوی پدر
کافه پرنس طلسم زیبا
هزاران بوسه
در حال پخش[۳۰]
ساعت شروع شنبه یکشنبه دوشنبه سه‌شنبه چهارشنبه پنج‌شنبه جمعه
۱۸:۰۰ چندشنبه با سینا روباه چندشنبه با سینا واحد ویژه چندشنبه با سینا خانواده مدرن
۱۸:۳۰ دنیای مالکوم
۱۹:۰۰ خانواده مدرن آشنایی با مادر
۱۹:۳۰ جی وان شو دنیای مالکوم آشنایی با مادر چشم عزیزم زندگی هوپ چشم عزیزم
۲۰:۰۰ قلب زرد واحد ویژه
۲۱:۰۰ فریحا جی وان شو
۲۱:۳۰ زندگی هوپ
۲۲:۰۰ وادی گرگ‌ها مهره سوخته چندشنبه با سینا
ساخت خود شبکه
ردیف نام کشور توضیحات
۱ رویای شیرین ایران
۲ سه نقطه‌ها ایران انیمیشن کوتاه
۳ یادداشت‌های شهرزاد ایران انیمیشن کوتاه
۴ چندشنبه با سینا ایران سبک برنامه لیت نایت شو
شبکه تلویزیونی خواهر
زمزمه (شبکه تلویزیونی)