احمدیه یک فرقه اسلامی است که[۱] [۲][۳] ریشه در تعلیمات و زندگی میرزا غلام احمد دارد که ادعا کرد مهدی موعود است. مخالفان فرقه احمدیه از این پدیده به عنوان «قادیانیّه»، که نشات گرفته از محل تولد میرزا غلام احمد و فرقه احمدی است، یاد می‌کنند.
محتویات
۱ جمعیت
۲ محدودیت‌های مذهبی و مراکز عمده جماعت احمدیه
۳ احمدیه‌ستیزی
۴ شاخه‌ها
۴.۱ پیش‌زمینه
۴.۲ حرکت احمدیه لاهور
۴.۳ جماعت مسلمین احمدیه
۴.۳.۱ خُلفای جماعت مسلمین احمدیه
۵ آموزه‌های جمعیت احمدیه
۶ جستارهای وابسته
۷ پانویس
۸ منابع
جمعیت
آمار درستی از طرفداران این فرقه به دلیل غیر قانونی بودنشان در بعضی از کشورها وجود ندارد. فرقه احمدیه دارای شهرهایی تماماً احمدی نشین در کشورهای هندوستان، پاکستان و بنگلادش است. همچنین با توجه به مهاجرت بسیاری از طرفداران این فرقه به اروپا، آمریکا، کانادا و چند کشور آفریقایی از جمله تانزانیا می‌توان طرفداران جماعت احمدیه را در حدود ۷ الی ۱۰ میلیون نفر تخمین زد.
گفتنی است که در حدود ۲۰۰هزار تن از پیروان فرقه احمدیه نیز در کشور اندونزی زندگی می‌کنند.[۴]
محدودیت‌های مذهبی و مراکز عمده جماعت احمدیه
بعد از اخراج سومین خلیفه جماعت مسلمانان احمدیه از پاکستان، همینک مرکز این جمعیت در کشور انگلستان قرار دارد و امروزه پنجمین خلیفه جماعت احمدیه در شهر لندن زندگی می‌کند. طرفداران فرقه احمدیه در ۲ شهر رابوئا در پاکستان و قادیان در هندوستان اکثریت مطلق را دارند.
در پاکستان طرفداران این فرقه حق انجام فعالیت‌های مذهبی و برپایی مساجد خودشان را ندارند و شیوخ سنی و شیعه آنها را «مرتد» و «گمراه» می‌خوانند.
اما در هندوستان طرفداران تفکر احمدی مشکل ابراز عقاید و فعالیت‌های مذهبی خودشان را ندارند و در آنجا آزادانه فعالیت می‌کنند. در انگلستان، استرالیا، کانادا و آمریکا جمعیت احمدیه دارای مساجد و طرفداران زیادی است که اکثر آنان را مهاجرین هندی و پاکستانی تبار تشکیل می‌دهند.
قابل ذکر است که عربستان سعودی برای پیروان جماعت احمدیه روادید سفر حج صادر نمی‌کند و پیروان فرقه احمدیه حق ورود به اماکن مقدس اسلامی در عربستان سعودی را ندارند.
احمدیه‌ستیزی
در آوریل ۲۰۰۸ میلادی، گروهی تندرو و مسلمان در اندونزی، یک مسجد متعلق به فرقه اسلامی احمدیه را به آتش کشیدند و یک مدرسه مذهبی آنان را نیز ویران کردند.[۴]
شاخه‌ها
بعد از مرگ میرزا غلام احمد، که خود را عیسی مسیح دوباره ظهور کرده و مهدی مسلمانان می‌خواند، پس از مدتی طرفداران وی بر سر چگونگی ادامه نهضت، رهنمود قرآن در مورد ختم پیامبران (۳۳-۴۰) و چگونگی جانشینی وی به دو دسته کاملاً متضاد تقسیم شدند که عبارت بودند از حرکت احمدیه لاهور و جماعت مسلمین احمدیه.
پیش‌زمینه
پس از مرگ میرزا غلام احمد در سال ۱۹۰۸، رهبری جماعت احمدیه به دست حکیم نورالدین بِروی سپرده شد. پیروان جماعت احمدیه مدعی هستند که وی اسلام‌شناسی بی همتا بوده و اولین شخصی بوده‌است که پس از ادعای میرزا غلام احمد مبنی بر مسیح و مهدی موعود بودن با وی در سال ۱۸۸۹ بیعت کرد.
پس از مرگ وی در سال ۱۹۱۴ دوره‌ای از اختلافات و انشعابات در جماعت احمدیه شکل گرفت.
حرکت احمدیه لاهور
عده‌ای از طرفداران وی خواهان تشکیل شورا و هیئتی از اُمنأ برای اداره جماعت احمدیه شدند. طرفداران این طرز فکر با شدید شدن اختلافات مذهبی و عقیدتی با طرفداران خلیفه‌گری، حرکت احمدیه لاهور را به مرکزیت لاهور تشکیل دادند.
گفتنی است که طرفداران حرکت احمدیه لاهور، میرزا غلام احمد را تنها یک شخصیت «اصلاح طلب و آگاه» و محمد را آخرین پیامبر با کتاب و چه بی کتاب خدا می‌دانند.
جماعت مسلمین احمدیه
طرفداران خلیفه گری که نگاهی کاملاً متفاوت به نقش میرزا غلام احمد داشتند، مدعی شدند که محمد آخرین پیامبر با کتاب خدا و میرزا غلام احمد «مسیح و مهدی موعود» و پیامبر بدون کتاب خدا بوده‌است.
به این ترتیب پس از مرگ حکیم نورالدین بروی در سال ۱۹۱۴، طرفداران خلیفه گری، پسر میرزا غلام احمد را به عنوان «خلیفه مسیح و مهدی دوم» برگزیدند.
امروزه خلیفه جماعت مسلمین احمدیه به وسیله نمایندگانی از سراسر کشورهایی که دارای جمعیت قابل توجه احمدی است انتخاب می‌شود و با اینکه اکثر خلفا از فرزندان و نسب میرزا غلام احمد بودند اما در آئین احمدی خلافت به صورت موروثی نیست و در کل خُلفا توسط نمایندگان جماعت احمدی در سرتاسر دنیا و به صورت مادام العمر انتخاب می‌شوند.
خُلفای جماعت مسلمین احمدیه
خلیفه اول (۱۹۰۸-۱۹۱۴): حکیم نورالدین بروی (۱۸۴۱-۱۹۱۴)
خلیفه دوم (۱۹۱۴-۱۹۶۵): میرزا بشیرالدین محمود (۱۸۸۹-۱۹۶۵)
خلیفه سوم (۱۹۶۵-۱۹۸۲): میرزا ناصر احمد (۱۹۰۹-۱۹۸۲)
خلیفه چهارم (۱۹۸۲-۲۰۰۳): میرزا طاهر احمد (۱۹۲۸-۲۰۰۳)
خلیفه پنجم (۲۰۰۳- تا به امروز): میرزا مصرور احمد (۱۹۵۰- تا به امروز)
آموزه‌های جمعیت احمدیه
پنج اصل بنیادین جمعیت احمدیه عبارت‌اند از: توحید، نماز، روزه، زکات و حج قابل ذکر است این جمعیت به چند باور اساسی که باورهای اکثریت قاطع مسلمانان جهان (سنی و شیعه) است اعتقاد ندارند.
از آن جمله پیروان فرقه احمدیه محمد، پیامبر مسلمانان را واپسین پیامبر نمی‌دانند و میرزا غلام احمد را به عنوان «منجی بشریت» معرفی می‌کنند.