مَدار شُمالْگان[۱] (نام قدیمیتر: مدار قطب شمال) یکی از پنج مدار مهم زمین است که در نقشهها غالباً نمایش داده میشود. این مدار، مدار َ۳۳ ْ۶۶ + بر روی زمین است که مرز محدودهٔ قطبی را نشان میدهد، جایی که حداقل در یک شبانهروز از سال خورشید هرگز غروب نمیکند. به عبارت دیگر، مدار شمالگان، جنوبیترین عرض جغرافیایی نیمکرهٔ شمالی است که حداقل یک بار در سال خورشید به مدت ۲۴ ساعت بیوقفه بالای خط افق بر آن بتابد (خورشید نیمهشب).
در سال ۲۰۰۰، این مدار موازی با عرض جغرافیایی "۳۹ '۳۳ °۶۶ شمال استوا بودهاست. در سال ۲۰۱۱، این مدار به عرض جغرافیایی "۴۴ '۳۳ °۶۶ (°۶۶٬۵۶۲۲) شمالی رانده شدهاست.[۲]
محدوده شمالی این مدار، شمالگان و محدوده جنوبی آن تا مدار رأسالسرطان، منطقه معتدل شمالی نام دارد. مدار جنوبگان، مدار مقابل آن در نیمکره جنوبی زمین است.
جغرافیا
مختصات کشور، سرزمین یا دریا یادداشت
۶۶°۳۴′ شمالی ۰۰۰°۰۰′ شرقی دریای قطب شمال دریای نروژ
۶۶°۳۴′ شمالی ۰۱۲°۴۸′ شرقی نروژ کشور نوردلند
۶۶°۳۴′ شمالی ۰۱۵°۳۱′ شرقی سوئد کشور نوربوتن
۶۶°۳۴′ شمالی ۰۲۳°۵۱′ شرقی فنلاند منطقه فنلاند
۶۶°۳۴′ شمالی ۰۲۹°۲۸′ شرقی روسیه جمهوری کارلیا
مورمانسک کشیده شده در بین قطبها
کارلیا تکرار
مورمانسک تکرار
۶۶°۳۴′ شمالی ۰۳۳°۲۵′ شرقی دریای سفید خلیج کاندالاکا
۶۶°۳۴′ شمالی ۰۳۴°۲۸′ شرقی روسیه مورمانسک کشیده شده در بین قطبها – درباره ۷ کیلومتر (۴٫۳ مایل)
۶۶°۳۴′ شمالی ۰۳۴°۳۸′ شرقی دریای سفید خلیج کاندالاکا
۶۶°۳۴′ شمالی ۰۳۵°۰۰′ شرقی روسیه مورمانسک کشیده شده در بین قطبها (شبهجزیره کولا)
۶۶°۳۴′ شمالی ۰۴۰°۴۲′ شرقی دریای سفید
۶۶°۳۴′ شمالی ۰۴۴°۲۳′ شرقی روسیه ننتسیا
جمهوری کومی
یامالو-ننتس
۶۶°۳۴′ شمالی ۰۷۱°۰۵′ شرقی خلیج اوبی
۶۶°۳۴′ شمالی ۰۷۲°۲۷′ شرقی روسیه یامالو-ننتس
سرزمین کراسنویارسک
جمهوری ساخا
چوکوتکا
۶۶°۳۴′ شمالی ۱۷۱°۰۱′ غربی دریای منجمد شمالی دریای چوکچی
۶۶°۳۴′ شمالی ۱۶۴°۳۸′ غربی ایالات متحده آمریکا آلاسکا (شبهجزیره سیوارد)
۶۶°۳۴′ شمالی ۱۶۳°۴۴′ غربی دریای قطب شمال کوتزبوئه ساوند
۶۶°۳۴′ شمالی ۱۶۱°۵۶′ غربی ایالات متحده آمریکا آلاسکا – عبور از میان دریاچه سلاویک
۶۶°۳۴′ شمالی ۱۴۱°۰۰′ غربی کانادا یوکان
نورتوست تریتوریز – با گذر از دریاچه گریت بر
نوناووت
۶۶°۳۴′ شمالی ۰۸۲°۵۹′ غربی خلیج هودسن حوزه رودخانه روباه
۶۶°۳۴′ شمالی ۰۷۳°۲۵′ غربی کانادا نوناووت (جزیره بافین – عبور از میان دریاچه نتیلینگ}
۶۶°۳۴′ شمالی ۰۶۱°۲۴′ غربی اقیانوس اطلس تنگه استیو
۶۶°۳۴′ شمالی ۰۵۳°۱۶′ غربی گرینلند
۶۶°۳۴′ شمالی ۰۳۴°۰۹′ غربی اقیانوس اطلس تنگه دانمارک
دریای گرینلند
۶۶°۳۴′ شمالی ۰۱۸°۰۱′ غربی ایسلند جزیرهای از گریمسی
۶۶°۳۴′ شمالی ۰۱۷°۵۹′ غربی اقیانوس اطلس دریای گرینلند
دریای نروژ