یک هجا یا بخش یک واحد سازمان دهنده برای سلسله صداهای گفتاری است. هجا اساسا از یک هسته (بیشتر اوقات مصوت) همراه با لبه‌های آغازین و پایانی (معمولا صامتها) تشکیل می‌شود.
هجاها معمولاً به عنوان واجگان «سازنده قطعات» حروف شناخته می‌شوند. آنها می‌توانند ریتم یک زبان، قواعد شعری، الگوهای تاکید و... آنرا تغییر دهند.
محتویات
۱ پیشینه
۲ واژه‌های تک‌هجایی یا چندهجایی
۳ انواع هجا در فارسی
۴ پانویس
پیشینه
نحو نوشتار هجایی هزاران سال قبل از اولین حروف آغاز شد. قدیمی‌ترین سند هجاها بر روی لوحه‌هایی نوشته شده که مربوط به تقریبا ۲۸۰۰ سال ق.م است که در شهر سومری اور بدست آمده. این جهش از پیکتوگرام‌ها به سیلاب‌ها به عنوان «بزگترین پیشرفت در تاریخ نوشتار» شناخته می‌شود.
واژه‌های تک‌هجایی یا چندهجایی
یک کلمه که از یک هجای واحد تشکیل شده‌است (مانند فارس ) یک تک هجا خوانده می‌شود (مثل کلمه‌ای که یک بخشی است)، در حالی که کلمه‌ای که از دو هجا تشکیل شده‌است (مانند گربه) دوهجایی خوانده می‌شود (شبیه کلمه دوبخشی). کلمه‌ای که از سه هجا تشکیل شده باشد (مانند نوشتار) سه هجایی خوانده می‌شود (شبیه کلمه سه بخشی). کلمه‌ای که بیش از سه هجا داشته باشد را چند هجایی می‌خوانند (مانند نمایشگاه)، همچنین این اصطلاح معمولاً برای تشریح کلماتی که بیش از دو هجا دارند به کار می‌رود.[۱] کلمات یک هجایی(یک بخشی) معنادر حداکثر چهار از چهارصدا تشکیل شده اند که حتما دو صامت آنها امتدادپذیر است.
انواع هجا در فارسی
در زبان فارسی شش نوع هجا یا بخش صدایی با مقطع اصوات وجود دارد:
صامت + مصوت کوتاه
مانند: نه، که، دو
صامت + مصوت بلند
مانند : با، بی، بو
صامت + مصوت کوتاه + صامت
مانند: در، شن، خور
صامت + مصوت بلند + صامت
مانند: دور، دیر، دار
صامت + مصوت کوتاه + صامت + صامت
مانند: درد، چهر، برد
صامت + مصوت بلند + صامت + صامت
مانند: داشت، ریخت، پوست